บทบาทของปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการเสริมสร้างสมรรถนะทางวิชาชีพของนักศึกษาครู
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์บทบาทของปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) ในการส่งเสริมและพัฒนาสมรรถนะทางวิชาชีพของนักศึกษาครู เพื่อเตรียมความพร้อมฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู สู่การเป็นครูมืออาชีพในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล ซึ่ง AI มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาสมรรถนะวิชาชีพของนักศึกษาครูในหลายมิติ ทั้งด้านความรู้และประสบการณ์วิชาชีพ ด้านการปฏิบัติงานและการปฏิบัติตนตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา โดยเน้นสมรรถนะของนักศึกษาครู 4 ด้านคือ ด้านความรู้ทางวิชาชีพ ด้านการจัดการเรียนรู้ ด้านการประเมินและการวิเคราะห์ผู้เรียน และด้านการพัฒนาตนเองและจริยธรรม จึงถือได้ว่า AI เป็นเครื่องมือที่ช่วยประยุกต์ใช้ความรู้ เพิ่มประสิทธิภาพและส่งเสริมการเรียนรู้เฉพาะบุคคล จำเป็นต้องได้รับการผนวกเข้าสู่หลักสูตรครูหรือกิจกรรมเสริมหลักสูตร เพื่อผลิตนักศึกษาครูที่มีความสามารถในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างชาญฉลาด
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กานต์ศิวกร คำวิเศษธนธรณ์. (2564). คุณลักษณะของนักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู. วารสารสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 5(4), 271-280.
กิตติยา รัศมีแจ่ม, รุ่งนภา ตั้งจิตรเจริญกุล, และศิโรจน์ ผลพันธิน. (2566). สมรรถนะในยุคการเปลี่ยนแปลงของนักศึกษาวิชาชีพครู. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(2).
คณะกรรมการคุรุสภา. (2568, 5 พฤศจิกายน). ประกาศคณะกรรมการคุรุสภา เรื่อง สาระการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21. ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 142 ตอนพิเศษ 352 ง, 50–51.
คุรุสภา. (2562, 20 มีนาคม). ข้อบังคับคุรุสภา ว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562. ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 136 ตอนพิเศษ 68 ง, 18-20.
คุรุสภา. (2568, 10 มกราคม). ข้อบังคับคุรุสภา ว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพ (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2567. ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 142 ตอนพิเศษ 7, 27-29.
เฉลิมลาภ ทองอาจ. (2561). เปิดประเด็น : สมรรถนะของนิสิตนักศึกษาครูในศตวรรษที่ 21. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(1), 273-278.
ณิชชยาวรรณ พันธ์ศุภะ, อังษณีภรณ์ ศรีคำสุข, และ อิสสริยภรณ์ วานิชพิพัฒน์. (2568). การเปลี่ยนบทบาทครูและนักศึกษาครูในภาคเหนือ: จากผู้ถ่ายทอดความรู้สู่ผู้อำนวยการเรียนรู้ในยุค AI. วารสารล้านนาปริทัศน์, 3(3), 124-139.
ทิศนา แขมมณี. (2566). การพัฒนาระบบการศึกษาไทยในยุคปัญญาประดิษฐ์: โอกาสและความท้าทาย. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 25(1), 1-15.
พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2565). บทบาทใหม่ของครูในยุคดิจิทัล: การผสมผสานเทคโนโลยีและจิตวิญญาณความเป็นครู. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 23(2), 1-12.
วรวุฒิ สิทธิชู. (2566). จริยธรรมของปัญญาประดิษฐ์กับการศึกษา: แนวทางการกำกับดูแลข้อมูลในห้องเรียน. วารสารการพัฒนาการเรียนรู้เชิงวิชาชีพครู, 4(1), 30-45.
วิชัย วงษ์ใหญ่ และมารุต พัฒผล. (2562). การจัดการเรียนรู้ยุค AI. ศูนย์ผู้นำนวัตกรรมหลักสูตรและการเรียนรู้. สืบค้นเมื่อจาก www.curriculumandlearning.com
วิโรจน์ ลิ้มไขแสง. (2567). การปรับตัวของสถาบันผลิตครูเพื่อรองรับหลักสูตรฐานสมรรถนะและเทคโนโลยีAI. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 52(1), 1-18.
ศิโรตม์ ภาคสุวรรณ. (2564). บทบาทของประเทศไทยในการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 26(1), 137-145.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2553). คู่มือประเมินสมรรถนะครู (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: สำนักพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สุจินดา โพธิ์สาพิมพ์. (2568). การบูรณาการเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์กับการเรียนการสอนครุศาสตร์. วารสารสหวิทยาการศึกษาครุศาสตร์, 1(1), 24-33.
อัมพร พินิจ. (2565). ความท้าทายในการพัฒนาสมรรถนะดิจิทัลของบุคลากรทางการศึกษาในสถาบัน
อุดมศึกษาไทย. วารสารเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา, 6(2), 1-12.
Ayanwale, M. A., Adelana, O. P., Molefi, R. R., Adeeko, O., & Ishola, A. M. (2024). Examining artificial intelligence literacy among pre-service teachers for future classrooms. Computers and Education Open, 6, Article 100179.
Brisk Teaching. (n.d.). Brisk Teaching: Free AI Tools for Teachers and Educators. Retrieved from https://www.briskteaching.com/
Nadim, M. A., & Di Fuccio, R. (2025). Unveiling the Potential: Artificial Intelligence's Negative Impact on Teaching and Research Considering Ethics in Higher Education. European Journal of Education, 60(1), e12929. DOI: 10.1111/ejed.12929
Nicole Hill. (2025). Teachers in the AI Age: Adapting Roles to Guide Learners in a Changing World. Retrieved November 27, 2025 from https://breakthroughprovidence.org/education/teachers-in-the-AI-age-adapting-roles-to-navigate-learners-in-a-changing-world
Research Gate. (2022). An AI toolkit to support teacher reflection. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication
Runge, I., Hebibi, F., & Lazarides, R. (2025). Acceptance of Pre-Service Teachers Towards Artificial Intelligence (AI): The Role of AI-Related Teacher Training Courses and AI-TPACK Within the Technology Acceptance Model. Education Sciences, 15(2), 167.
Tang, L., & Su, Y. S. (2024). Ethical Implications and Principles of Using Artificial Intelligence Models in the Classroom: A Systematic Literature Review. International Journal of Interactive Multimedia and Artificial Intelligence, 8(5), 25–36. DOI: 10.9781/ijimai.2024.02.010
TeacherMatic. (n.d.). AI Tools for Teachers, Leaders & Education Teams. Retrieved from https://teachermatic.com/
University Canada West (UCW). (n.d.). Advantages and disadvantages of AI in education. Retrieved from https://www.ucanwest.ca/blog/education-careers-tips/advantages-and-disadvantages-of-ai-in-education
Younis, B. (2024). Effectiveness of a professional development program based on the instructional design framework for AI literacy in developing AI literacy skills among pre-service teachers. Journal of Digital Learning in Education. DOI:10.1080/21532974.2024.2365663
