แนวคิดชาตินิยมในเเบบเรียนประวัติศาสตร์ไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักสูตรเเกนกลาง การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการ เรื่อง แนวคิดชาตินิยมในเเบบเรียนประวัติศาสตร์ไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ตามหลักสูตรเเกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดชาตินิยมที่ปรากฎในแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทย และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างเนื้อหากับแนวคิดชาตินิยมที่ปรากฎในแบบเรียนประวัติศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่ยึดเอากระบวนทัศน์การวิเคราะห์ข้อมูล การสัมภาษณ์เชิงลึก และการตีความข้อมูลจากเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า 1) แนวคิดชาตินิยมปรากฏในแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทย ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ให้ความสำคัญกับสถาบันพระมหากษัตริย์ตั้งแต่สมัยสุโขทัย จนถึงสมัยโกสินทร์ และพัฒนาการการเปลี่ยนแปลงของชาติไทย โดยเฉพาะการสะท้อนสถานะของพระมหากษัตริย์ ตามแนวคิดราชาชาตินิยม และประวัติศาสตร์เชื้อชาตินิยม ในลักษณะการเชิดชูความยิ่งใหญ่ของชาติที่มีเหนือกว่าประเทศอื่น ๆ รวมถึงการเป็นชาติเอกราชที่ไม่ตกเป็นเมืองขึ้นจากลัทธิล่าอาณานิคม และ 2) ความสัมพันธ์ระหว่างเนื้อหาในแบบเรียนประวัติศาสตร์ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น กับแนวคิดชาตินิยม จากการวิเคราะห์ปรากฏ 4 แนวคิด ได้แก่ แนวคิดชาตินิยมแนวเสรี แนวคิดชาตินิยมแนวอนุรักษ์ แนวคิดชาตินิยมขยายอำนาจ แนวคิดชาตินิยมต่อต้านการล่าอาณานิคม สะท้อนให้เห็นถึงความพยายามในการสร้างค่านิยมความรักชาติ การปลูกฝังความคิด ความภาคภูมิใจให้กับผู้เรียน ผ่านการถ่ายทอดความรู้ความเข้าใจ ทักษะ และทัศนคติ ด้วยกระบวนการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ไทยที่ส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ในศตวรรษที่ 21
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. กระทรวง ศึกษาธิการ.
เด่นพงษ์ แสนคำ. (2561). การสร้างแนวคิดชาตินิยมไทยผ่านทางการศึกษา วัฒนธรรม และงานนิพนธ์. วารสารนานาชาติมหาวิทยาลัยขอนแกนสาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(3), 142-168.
ณรงค์ พ่วงพิศ และวุฒิชัย มูลศิลป์. (2566). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม.1. อักษรเจริญทัศน์.
ณรงค์ พ่วงพิศ และวุฒิชัย มูลศิลป์. (2567). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม.2. อักษรเจริญทัศน์.
ณรงค์ พ่วงพิศ, วุฒิชัย มูลศิลป์, สัญชัย สุวังบุตร, อนันตชัย เลาหพันธุ และชาคริต ชุ่มวัฒนะ. (2555). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม.3. อักษรเจริญทัศน์.
ธีร์จุฑา เมฆิน. (2558). แนวคิดทางการเมืองแบบราชาชาตินิยมที่ปรากฏในนวนิยายของทมยันตี. CMUDC, https://cmudc.library.cmu.ac.th/frontend/Info/item/dc:123279.
ธีระ นุชเปี่ยม และวีรวัลย์ งามสันติกุล. (2556). หนังสือเรียนประวัติศาสตร์ ม.1. แม็คเอ็ดดูเคชั่น.
ธีระ นุชเปี่ยม และธีรพร พรหมมาศ. (2556). หนังสือเรียนประวัติศาสตร์ ม.2. แม็คเอ็ดดูเคชั่น.
ธีระ นุชเปี่ยม. (2557). หนังสือเรียนประวัติศาสตร์ ม.3. แม็คเอ็ดดูเคชั่น.
ธีรยุทธ บุญมี. (2546). ชาตินิยมและหลังชาตินิยม (Nationalism and Post Nationalism). สายธาร.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2553). การปฏิวัติสยาม 2475. ฟ้าเดียวกัน.
เปรมโรจน์ บางอ้อ. (2556). แนวคิดชาตินิยม ในแบบเรียนประวัติศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษา ในหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
รวิวรรณ รักถิ่นกำเนิด. (2557, 2 ธันวาคม). สำรวจแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทย เมื่อ ‘ชาติ’ เป็นเครื่องมือทางการเมือง. TCIJ ทำความจริงให้ปรากฏ, https://www.tcijthai.com/news/2014/02/scoop/5154.
โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า. (2565). คู่มือการสอนอบรมวิชาประวัติศาสตร์ชาติไทย (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2565) (พิมพ์ครั้งที่ 2). วัชรินทร.
วงเดือน นาราสัจจ์ และชมพูนุท นาคีรักษ์. (2567). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 1 (ฉบับ อญ.). พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.).
วงเดือน นาราสัจจ์ และชมพูนุท นาคีรักษ์. (2567). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 2 (ฉบับ อญ.). พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.).
วงเดือน นาราสัจจ์ และชมพูนุท นาคีรักษ์. (2567). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ชั้นมัธยม ศึกษาปีที่ 3 (ฉบับ อญ.). พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.).
สายชล สัตยานุรักษ์. (2545). ความเปลี่ยนแปลงในการสร้าง “ชาติไทย” และ “ความเป็นไทย” โดยหลวงวิจิตรวาทการ. มติชน.
สุเนตร ชุตินธรานนท์ และคณะ. (2557). ชาตินิยมในแบบเรียนไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). มติชน.
ศิวัช ศรีโภคางกุล. (2563). ประวัติศาสตร์ราชาชาตินิยมในโรงเรียนไทย. วารสารการเมืองการปกครอง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 10(2), 153–179.
อภิญญา คำเฉลียว. (2562). ลัทธิชาตินิยม. aphinya23, http://aphinya23.blogspot.com/2016/12/23.html.
Heywood, A. (2007). Political Ideologies: An introduction. Palgrave Macmillan.