พฤติกรรมการเรียนตามหลักอิทธิบาทที่มีความสัมพันธ์กับทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 ของนิสิตระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการเรียน, อิทธิบาท 4, ทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21, ทักษะ 3R, ทักษะ 7Cบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาระดับทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 ของนิสิตระดับปริญญาตรี 2. เปรียบเทียบพฤติกรรมการเรียนรู้ตามหลักอิทธิบาท 4 ที่มีความสัมพันธ์กับทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 และ 3. ตรวจสอบและยืนยันรูปแบบการพัฒนาทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 ของนิสิตระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี ในการวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวนนิสิต 337 รูป/คน ผลการวิจัยพบว่า นิสิตมีพฤติกรรมการเรียนรู้ตามหลักอิทธิบาท 4 ในระดับมาก โดยเฉพาะด้าน “ฉันทะ” มีค่าเฉลี่ยสูงสุด ส่วนทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากเช่นกัน โดยทักษะ 3R และทักษะ 7C ผลการเปรียบเทียบพบว่า นิสิตไทยมีระดับทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 สูงกว่านิสิตต่างชาติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และนิสิตระดับชั้นปีสูงมีทักษะสูงกว่านิสิตชั้นปีต้นอย่างมีนัยสำคัญเช่นกัน การวิเคราะห์เชิงพฤติกรรมชี้ให้เห็นว่า อิทธิบาท 4 ทุกด้าน มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับทักษะพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 อย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะ “วิมังสา” และ “จิตตะ” เป็นตัวทำนายสำคัญของทั้งทักษะ 3R และ 7C โดยสามารถอธิบายความแปรปรวนร่วมได้ถึงร้อยละ 69.7 ด้านการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 รูป/คน เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมของแบบจำลอง IDDIS21-MCU Model ซึ่งผลการประเมินพบว่า โมเดลดังกล่าวมีความชัดเจน เหมาะสม สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริงในบริบทการศึกษา และมีศักยภาพในการขยายผลสู่ระดับนานาชาติได้อย่างเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
ธนะชัย เกิดพรธรรม และพระครูวิรุฬห์สุตคุณ. (2567). แนวทางการพัฒนาผู้ปฏิบัติงานวิชาการในยุคดิจิทัลตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 2. ปัญญา, 31(1), 103–113. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/panya-thjo/article/view/270809.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2566). คู่มือการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2562). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย พิมพ์ครั้งที่ 53 (ฉบับข้อมูลคอมพิวเตอร์ ครั้งที่ 22). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์.
Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
Best, J. W., & Kahn, J. V. (2006). Research in education (10th ed.). Boston, MA: Pearson Education.
Blumer, H. (1969). Symbolic interactionism: Perspective and method. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Dang, T., Du, W., Niu, M., & Xu, Z. (2024). The effects of personality traits on learning engagement among college students: The mediating role of emotion regulation. Frontiers in Psychology, 15, Article 1476437. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1476437.
Eisner, E. W. (2017). The enlightened eye: Qualitative inquiry and the enhancement of educational practice (Reissued ed.). New York: Teachers College Press. Teachers College Press.
Fu, P., Gao, C., Chen, X., Zhang, Z., Chen, J., & Yang, D. (2024). Proactive personality and its impact on online learning engagement through positive emotions and learning motivation. Scientific Reports, 14, Article 79776. https://www.nature.com/articles/s41598-024-79776-3.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2020). Intrinsic and extrinsic motivation from a self-determination theory perspective: Definitions, theory, practices, and future directions. Contemporary Educational Psychology, 61, Article 101860. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2020.101860.
Torrington, J., Bower, M., & Burns, E. C. (2024). Elementary students' self-regulation in computer-based learning environments: How do self-report measures, observations and teacher rating relate to task performance? British Journal of Educational Technology, 55(1), 231–258. https://doi.org/10.1111/bjet.13338.
Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
UNICEF. (2007). A world fit for us: The children's statement from the UN Special Session on Children – five years on. United Nations Children’s Fund (UNICEF). https://www.unicef.org/serbia/media/7321/file/A%20world%20fit%20for%20children.pdf.
Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis (3rd ed.). New York: Harper & Row.
