การใช้บัญชีต้นทุนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนการผลิตของเกษตรกร: กรณีกลุ่มผู้เลี้ยงโคเนื้อ ตำบลไชยสถาน และกลุ่มผู้เลี้ยงแพะ ตำบลส้าน จังหวัดน่าน
คำสำคัญ:
บัญชีต้นทุน, การจัดการต้นทุน, เกษตรกร, ประสิทธิภาพการผลิต, โคเนื้อและแพะบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้บัญชีต้นทุนในการเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนการผลิตของเกษตรกรกลุ่มผู้เลี้ยงโคเนื้อ ตำบลไชยสถาน และกลุ่มผู้เลี้ยงแพะ ตำบลส้าน จังหวัดน่าน โดยมุ่งเน้นการวิเคราะห์โครงสร้างต้นทุน การจำแนกต้นทุนคงที่และต้นทุนผันแปร ตลอดจนการคำนวณจุดคุ้มทุน เพื่อสนับสนุนการวางแผนการผลิตและการจำหน่ายอย่างมีประสิทธิภาพ งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษากลุ่มตัวอย่างจากเกษตรกรสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจำนวน 47 คน ซึ่งประกอบด้วย กลุ่มผู้เลี้ยงโคเนื้อ ตำบลไชยสถาน จำนวน 32 คน และกลุ่มผู้เลี้ยงแพะ ตำบลส้าน จำนวน 15 คน การเก็บข้อมูลใช้ทั้งข้อมูลทุติยภูมิจากรายงานโครงการวิจัยฉบับสมบูรณ์ และการสังเกตพฤติกรรมของเกษตรกรในการจัดทำบัญชีต้นทุนในระหว่างการฝึกอบรมและการนำไปปฏิบัติจริง ผลการวิจัยพบว่า การประยุกต์ใช้บัญชีต้นทุนช่วยให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนเฉลี่ยในการผลิตได้ร้อยละ 15.3 สำหรับโคเนื้อ และร้อยละ 15.6 สำหรับแพะเนื้อ นอกจากนี้ เกษตรกรสามารถคำนวณจุดคุ้มทุนได้อย่างแม่นยำ วางแผนการผลิตได้ตรงกับความต้องการของตลาด และมีรายได้รวมเพิ่มขึ้นมากกว่า 3.8 เท่า บัญชีต้นทุนยังส่งเสริมการรวมกลุ่มเพื่อจัดซื้อวัตถุดิบร่วมกัน เพิ่มอำนาจต่อรอง ลดความเสี่ยงด้านราคา และพัฒนาศักยภาพการจัดการอย่างมีระบบ งานวิจัยชี้ให้เห็นว่า บัญชีต้นทุนเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของเกษตรกรรายย่อย และควรได้รับการส่งเสริมในเชิงนโยบายเพื่อสร้างความยั่งยืนในภาคเกษตรกรรม
เอกสารอ้างอิง
ชวมณฑ์ ศรีวาลัย. (2563). ระบบบัญชีการเลี้ยงโคเนื้อขุนเพื่อจำหน่าย. กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
ยุภา ชูดำ. (2563). การจัดทำบัญชีต้นทุนสำหรับ ประกอบอาชีพการเลี้ยงสัตว์. กองส่งเสริมและพัฒนาการปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
วุฒิกร สระแก้ว, รัชนี บัวระภา, สุธาทิพย์ ไชยวงศ์, กฤษณธร สินตะละ, เกชา คูหา, และกัญญ์ฐญา จินต์ตนุวรกุล. (2567). การเพิ่มศักยภาพการผลิตสัตว์เคี้ยวเอื้องให้สอดคล้องกับเป้าหมายการผลิตที่สูงขึ้น: บูรณาการการวิจัย และเทคโนโลยีการผลิตสู่กลุ่มเกษตรกรกลุ่มผู้เลี้ยงโคเนื้อและแพะ จังหวัดน่าน. รายงานวิจัย. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา น่าน และสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.).
สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดน่าน. (2566). รายงานผล การดำเนินงานส่งเสริมอาชีพผู้เลี้ยงสัตว์ จังหวัดน่าน. สำนักงานปศุสัตว์ จังหวัดน่าน.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 12. (2565). การผลิตและการตลาดแพะรุ่นในพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง 2. กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566–2570). https://www.nesdc.go.th/the-national-economic-and-social-development-plan/the-thirteenth-plan-2023-2027/.
Brigham, E. F., & Houston, J. F. (2019). Fundamentals of financial management. Cengage Learning.
Datar, S. M., & Rajan, M. V. (2018). Horngren's cost accounting: A managerial emphasis (16th ed., Global ed.). Pearson Education.
Drury, C. (2018). Management and cost accounting (10th ed.). Cengage Learning.
Gitman, L. J. (2009). Principles of managerial finance (12th ed.). Prentice Hall.
Jorion, P. (2009). Financial risk manager handbook. John Wiley & Sons.
Kaplan, R. S., & Cooper, R. (1998). Cost & Effect: Using Integrated Cost Systems to Drive Profitability and Performance. Harvard Business Press.
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2001). The strategy-focused organization: How balanced scorecard companies thrive in the new business environment. Boston, MA: Harvard Business school press.
Krpálková, L., Cabrera, V. E., Kvapilík, J., & Burdych, J. (2016). Dairy farm profit according to the herd size, milk yield, and number of cows per worker. Agricultural Economics- Zemedelska Ekonomika, 62(5), 225–234. https://doi.org/10.17221/126/2015-AGRICECON
Modigliani, F., & Miller, M. H. (1958). The Cost of Capital, Corporation Finance and the Theory of Investment. American Economic Review, 48(3), 261-297.
OECD. (2021). Guidance for a biorefining roadmap for Thailand (OECD Science, Technology and Industry Policy Papers No. 110). OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/60a2b229-en.
Oravcová, M., Huba, J., & Margetín, M. (2021). Costs, income and economic efficiency of dairy sheep flocks. Acta Fytotechnica et Zootechnica, 24, 98–101. https://doi.org/10.15414/AFZ.2021.24.MI-PRAP.98-101.
Quezada-Fraide, E. A., Peñuelas-Rivas, C. G., Moysén-Albarrán, F. S., Trujillo-Ortega, M. E., & Martínez- Castañeda, F. E.(2021). Desempeño productivo y costos de granjas porcinas con diferentes protocolos de vacunación al virus del PRRS. Revista Mexicana de Ciencias Pecuarias, 12(1), 205–216
Porter, M. E. (1985). Competitive advantage: Creating and sustaining superior performance. Free Press.
Ross, S. A., Westerfield, R. W., & Jordan, B. D. (2013). Essentials of Corporate Finance (9th ed.). McGraw-Hill.
Shank, J. K., & Govindarajan, V. (1993). Strategic Cost Management: The New Tool for Competitive Advantage. Free Press.
Wu, S., & Prato, A. A. (2006). Cost Efficiency and Scope Economies of Crop and Livestock Farms in Missouri. Journal of Agricultural and Applied Economics, 38(3), 539–553. https://doi.org/10.1017/S1074070800022604.
