การพัฒนาทักษะชีวิตด้านมนุษยสัมพันธ์ผ่านพุทธบูรณาการสำหรับนักศึกษาอาชีวศึกษา

ผู้แต่ง

  • จือผิง ลิ้มทรงพรต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ทักษะชีวิต, มนุษยสัมพันธ์, พุทธบูรณาการ, นักศึกษาอาชีวศึกษา

บทคัดย่อ

การพัฒนาทักษะชีวิตด้านมนุษยสัมพันธ์ผ่านพุทธบูรณาการสำหรับนักศึกษาอาชีวศึกษา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายและความสำคัญของทักษะชีวิตและมนุษยสัมพันธ์ ตลอดจนเสนอแนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตด้านมนุษยสัมพันธ์สำหรับนักศึกษาอาชีวศึกษา โดยประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา การศึกษาพบว่า ทักษะชีวิตเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับนักศึกษาในการดำเนินชีวิตและการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะทักษะมนุษยสัมพันธ์ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น การทำงานเป็นทีม และการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี การขาดทักษะเหล่านี้อาจนำไปสู่ปัญหาในการปรับตัวและการทำงานได้ การบูรณาการพุทธศาสนาด้วยหลักธรรม เช่น ศีล สมาธิ ปัญญา สติสัมปชัญญะ และการเจริญสติ สามารถเป็นเครื่องมือที่มีคุณค่าในการพัฒนาทักษะชีวิตเหล่านี้ เนื่องจากช่วยเสริมสร้างความเข้าใจตนเอง ผู้อื่น การจัดการอารมณ์ และการแก้ปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ยังได้นำเสนอแนวทางการฝึกทักษะชีวิตที่หลากหลาย เช่น การระดมสมอง การแสดงบทบาทสมมติ การอภิปรายกลุ่ม การเรียนรู้จากแม่แบบ และการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ รวมถึงหลักการของมนุษยสัมพันธ์ที่เน้นการเข้าใจธรรมชาติและความต้องการของมนุษย์ การตระหนักถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล และการรู้จักตนเอง การประยุกต์ใช้แนวทางเหล่านี้ในบริบทของอาชีวศึกษาจะช่วยเตรียมความพร้อมให้นักศึกษามีคุณสมบัติที่สำคัญ เช่น ความคิดสร้างสรรค์ การคิดวิเคราะห์ การตัดสินใจ การสื่อสาร และการจัดการอารมณ์ อันจะนำไปสู่การดำรงชีวิตและการทำงานอย่างมีความสุขและประสบความสำเร็จ

เอกสารอ้างอิง

กรมอนามัย. (2539). การสอนทักษะชีวิตด้วยการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม. ในเอกสารประกอบการอบรมโครงการพัฒนาบุคลากรการสอนทักษะชีวิต เพื่อป้องกันสารเสพติดในสถานศึกษาโดยใช้กระบวนการเรียนรู้การเรียนการสอนแบบผู้เรียนมีส่วนร่วม วันที่ 24-26 กรกฎาคม 2539. หน้า 1, อัดสำเนา.

กิจจา ชื่นบาน. (2560). มนุษยสัมพันธ์ในองค์การ. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูเคชั่น.

เกรียงไกร ลีลาพนาสวัสดิ์. (2553). การใช้โปรแกรมทักษะชีวิตในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการติดเกมคอมพิวเตอร์ของสามเณร โรงเรียนสามัคคีวิทยาทาน อำเภอเมือง เชียงใหม่. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

โควี่, สตีเฟ่นอาร์. (2546). เจ็ดอุปนิสัยพัฒนาสู่ผู้มีประสิทธิผลสูง. แปลและเรียบเรียงจาก The 7of Highly Effective People โดย สงกรานต์ จิตสุทธิภากร. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็นยูเคชั่น.

ชลลดา ทวีคูณ. (2555). เทคนิคการพัฒนาบุคลิกภาพ. กรุงเทพมหานคร: โอ.เอส. พริ้นติ้งเฮ้าส์.

ดุษณี สุทธปรียาศรี. (2542). ทักษะชีวิตการค้นพบตนเองด้านสุขภาพ. กรุงเทพฯ: คณะสาธารณสุขศาสตร์, มหาวิทยาลัยมหิดล.

ถิรนันท์ ผิวผา. (2560). ผลของโปรแกรมการฝึกทักษะชีวิตต่อภาวะซึมเศร้าในนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารพยาบาลทหารบก. 19: 89-98.

ทีมงานไรท์ทูเพลย์ประเทศ ไทย. (2555). คู่มือทักษะชีวิต. กรุงเทพฯ: องค์การแพลน อินเตอร์เนชั่นแนล (ประเทศไทย).

ธนัญก์สิชณ์ภ์ บำรุงอโญฑ์สกุล. (2563). แนวทางการประกันคุณภาพการศึกษาภายในตามหลักอิทธิบาท 4 ของโรงเรียนเอกชนประเภทสามัญศึกษาในจังหวัดนครศรีธรรมราช. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ธีระ ชัยยุทธยรรยง. (2542). การเสริมสร้างความรู้สึกเห็นคุณค่าในตนเอง. วิชาการ. ปีที่ 2 ฉบับที่ 2 กุมภาพันธ์.

บุญธิดา แก้วทอง. (2565). แนวทางการเสริมสร้างมนุษยสัมพันธ์ของบุคลากรตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหาร. ครุศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เบญจวรรณ กิจควรดี. (2552). ประสิทธิผลของการประยุกต์การสร้างเสริมทักษะชีวิตร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคม เพื่อป้องกันการสูบบุหรี่ในนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนแห่งหนึ่ง จังหวัดอุดรธานี. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

พระพรหมคุณาภรณ์ป.อ.ปยุตฺโต. (2558). สลายความขัดแย้ง เข้มแข็งด้วยปัญญา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ ผลิธัมม์ ในเครือ บริษัท สำนักพิมพ์เพ็ทแอนด์โฮม จำกัด.

พระพรหมบัณฑิต. (2557). พุทธบูรณาการ เพื่อการพัฒนาจิตใจและสังคม. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ ปริทรรศน์, (3), 1-24.

พัฒน์พงศ์ ตันเจริญ. (2562). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตของนักศึกษา ครูในมหาวิทยาลัยสวนดุสิต. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาวิจัย วัดผลและสถิติการศึกษา, มหาวิทยาลัยบูรพา.

มาริษาสุจิตวนิช และดวงใจ คงคาหลวง. (2563). แนวทางการสื่อสารการตลาดผ่านสื่อสังคมออนไลน์ในกลุ่มเจเนอเรชั่นเน็ต. วารสารวิชาการร้อยแก่นสาร, 5(2), 152-166.

ยงยุทธ วงศ์ภิรมย์ศานติ์ และสุวรรณา เรืองกาญจนเศรษฐ์. (2552). ทักษะชีวิต. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).

วนิดา ขาวมงคล เอกแสงศรี. (2546). หลักการสอนการพัฒนาทักษะชีวิต. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

วิระญา กิจรัตน์. (2560). การพัฒนาเกณฑ์การประเมินทักษะชีวิตสำหรับนักศึกษาอาชีวศึกษา: การวิเคราะห์โมเดลพหุระดับแบบผสานวิธี. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาการวิจัยและสถิติทางวิทยาการปัญญา, มหาวิทยาลัยบูรพา.

วุฒิ วัฒนธนวุฒ. (2559). การบริหารการจัดการเรียนการสอนทักษะอาชีพในโรงเรียนการศึกษาภาคบังคับ. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สัมมา รธนิธย์. (2556). หลักทฤษฎีและปฏิบัติการบริหารสถานศึกษา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: ข้าวฟ่าง.

สัมฤทธิ์ สันเต. (2547). การพัฒนาเครื่องมือประเมินทักษะชีวิตจากกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน สำหรับนักเรียนวัยเด็กตอนกลาง. มหาวิทยาลัยขอนแก่น: ม.ป.ท.

สุจิตรา พรมนุชาธิป. (2549). มนุษยสัมพันธ์. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์.

PostToday. (2561). “ICDLหนุนไทยเตรียมคนรับ4.0”. [ออนไลน์]. แหล่งที่มาhttps://www. posttoday.com/aec/scoop/563537 [11 กรกฎาคม 2566].

UNESCO. (2001). UNESCO’s Strategy for HIV/AIDS Preventive Education. Paris: IIEP PublicationsInternational Institute for Educational.

UNICEF. (2012). Global Evolution of Life Skills Education Programmed. New York: United NationsChildren’s Fund.

World Health Organization. (1994). Community based rehabilitation and the health care referral services:aguidefor programme managers. Geneva, Switzerland.

World Health Organization. (1999). The World Health Report. Geneva 27, Switzerland: World HealthOrganization (WHO).

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-29

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย