Fiscal Inequality in Local Governance: An Examination of Causes and Remedies for Achieving Equity
Keywords:
Fiscal inequality, Decentralization, Local government, Revenue allocationAbstract
This article aims to explore the main causes of local fiscal inequality and propose solutions to local fiscal inequality, focusing on two main factors affecting inequality: 1) Revenue allocation of local administrative organizations, including budget allocation, spatial inequality, and tourism; 2) Power structures that lack the power to collect taxes, such as land and building taxes, as well as limitations in revenue collection and fiscal management of local administrative organizations that cannot comprehensively manage public missions or services. In addition, the article proposes solutions to local fiscal inequality in each dimension to be consistent with the root causes of the problem, with a focus on public participation and the importance of decentralization, which aims to create equality, reduce gaps between areas, and drive sustainable development in all regions of the country. Understanding this issue will not only help reduce fiscal inequality, but is also an important step towards creating an efficient and fair administrative system, which is the heart of long-term social and economic development.
References
คณะกรรมาธิการการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม วุฒิสภา. (2565). ความเหลื่อมล้ำทางสังคม. กรุงเทพฯ: สำนักกรรมาธิการ 1 สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา.
เจตน์ ดิษฐอุดม. (2561). การใช้จ่ายภาครัฐกับคุณภาพชีวิตของประชาชน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 1(1), 100-116.
ณัฐวุฒิ อัศวโกวิทวงศ์, ขวัญพร บุนนาค และนภัส วัฒโนภาส. (2561). ความเหลื่อมล้ำในเมืองมหานคร: บทปริทรรศน์ความรู้ในบริบทประเทศไทย. วารสารสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างวินิจฉัย คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 17(2), 169-178.
ดิเรก ปัทมสิริวัฒน์. (2559). การคลังท้องถิ่น: การขยายฐานรายได้และลดความเหลื่อมล้ำ. กรุงเทพฯ: สำนักวิจัยและพัฒนา สถาบันพระปกเกล้า.
ดิเรก ปัทมสิริวัฒน์ และดารุณี พุ่มแก้ว. (2560). เงินอุดหนุนเฉพาะกิจและความเหลื่อมล้ำการคลังท้องถิ่นในประเทศไทย. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 15 (1), 118-138.
ทิพย์พาพร ตันติสุุนทร. (2563). การลดความยากจนและความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา. วารสารนวัตกรรมสังคม, 3(2), 93-110.
ธร ปีติดล. (2564). ความเหลื่อมล้ำไทย: บทวิเคราะห์โครงสร้างทางอำนาจและอุดมการณ์. กรุงเทพฯ: สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ.
นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2566). ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 6(1), 61-74.
นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2567). ภาพลักษณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำ: บทวิเคราะห์จากเอกสารทางวิชาการสู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการนำไปปฏิบัติ. รัฐสภาสาร, 72 (4), 121-137.
ปิยธิดา โคกโพธิ์. (2555). ปัญหาการคลังท้องถิ่น ศึกษาเฉพาะกรณีเทศบาลนิคมคำสร้อย (วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
พงษ์ศักดิ์ ชยาจิรกิจ. (2565). แนวทางการพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: วิถีใหม่. วารสาร มจร เลย ปริทัศน์, 3(1), 123-130.
พิชิต รัชตพิบุลภพ และดิเรก ปัทมสิริวัฒน์. (2557). ความเหลื่อมล้ำการคลังท้องถิ่น กรณีศึกษาองค์การบริหารส่วนจังหวัด. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 12(2), 52-76.
โพสต์ทูเดย์. (2566). ความเหลื่อมล้ำในภาคการท่องเที่ยวของไทย: สิ่งที่ควรพัฒนาเพิ่มเติม. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2568, จาก https://www.posttoday.com/columnist/698897
ภูริวัจน์ ปุณยวุฒิปรีดา. (2561). ความเหลื่อมล้ำ: แนวคิด สถานการณ์ในประเทศไทย และแนวทางแก้ไข. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์, 1(1), 35-43.
มีชัย ออสุวรรณ, อุมาพร บึงมุม และภูเบต เส็นบัตร. (2564). การจัดสรรงบประมาณลงพื้นที่จังหวัดและความเหลื่อมล้ำด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 19 (3), 5-28.
รักพงษ์ แสนศรี, ธฤษวรรณ อัมพรมหา และธนวรรณ วรสิงห์. (2566). วิเคราะห์นโยบายท่องเที่ยวของรัฐบาลเพื่อกระจายจำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้การท่องเที่ยวสู่จังหวัดที่ไม่ใช่เมืองหลวงผ่านโครงการระเบียงเศรษฐกิจของประเทศไทย, มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์, 40 (2), 113-136.
ราเชนทร์ นพณัฐวงศกร, ภูกิจ ยลชญาวงศ์, และรวิวงศ์ ศรีทองรุ่ง. (2560). ปัญหาและอุปสรรคในการกระจายอํานาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. ใน งานประชุมวิชาการระดับชาติราชธานีวิชาการ ครั้งที่ 2. (น. 511-521). อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยราชธานี.
วิทยา จิตนุพงศ์. (2560). ปัญหาการบริหารการคลังขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย. วารสารรัชต์ภาคย์, (ฉบับพิเศษ), 320-330.
วีระศักดิ์ เครือเทพ. (2554). การวิเคราะห์ฐานะทางการเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: คู่มือสำหรับนักบริหารงานท้องถิ่นในยุคใหม่. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
วีระศักดิ์ เครือเทพ. (2565). นวัตกรรมการพัฒนารายได้ท้องถิ่น: การพัฒนาตัวแบบและบทเรียนสำคัญจากการวิจัยเชิงทดลอง. วารสารปาริชาต มหาวิทยาลัยทักษิณ, 35 (1), 87-106.
ศุภชัย ยาวะประภาษ และปิยากร หวังมหาพร. (2564). นโยบายสาธารณะระดับท้องถิ่นไทย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โอ. เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์.
สุพัฒน์จิตร ลาดบัวขาว. (2563). การคลังท้องถิ่น: สภาพปัญหา และแนวทางแก้ไข. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 11(1), 189-214.
สำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (2562). สัดส่วนรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 1 กันยายน 2568, จาก https://www.dla.go.th/work/money/data/03/Summary_61.pdf
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2568, จาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=15744&filename=social
สำนักนโยบายการคลังสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง. (2558). สัดส่วนรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 1 กันยายน 2568, จาก https://www.dla.go.th/work/money/data/03/Summary_58.pdf
อรรถพล แสนเรือง. (2558). การพัฒนาการบริหารการจัดเก็บภาษีท้องถิ่นของสำนักงานเขตราษฎร์บูรณะ กรุงเทพมหานคร (การค้นคว้าอิสระปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาการจัดการ). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
อัยรวี วีระพันธ์พงศ์. (2566). การสำรวจประเด็นปัญหาการคลังในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทย. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 6(2), 1-17.
Keeley, B. (2015). Income Inequality: The Gap between Rich and Poor, OECD Insights. Paris: OECD Publishing.
Ruankham, W. & Sethapramote, Y. (2023). Distributional Effects of Monetary Policy on Income Inequality: Evidence from Thailand. Southeast Asian Journal of Economics, 11(1), 1-42.
United Nations Development Programme. (2022). Reducing Inequality in the Decade of Action to Achieve the SDGs and Accelerate Post-Pandemic Recovery. Bangkok: UNDP Bangkok Regional Hub.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Journal of Social Development Research and Practice

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

