แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมความสามารถในการดูแลตนเองใน องค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุร

บทคัดย่อ

องค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี ผู้สูงอายุเกิดปัญหาด้านสุขภาพร่างกาย จิตใจ ขาดที่พึ่งที่มั่นคง ขาดการดูแลอย่างสม่ำเสมอ รู้สึกว้าเหว่ เกิดปัญหาเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ สังคม อารมณ์ สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวย การพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุจึงเป็นหัวใจในการดูแลผู้สูงอายุ โดยมุ่งเน้นการพัฒนาความสามารถในการดูแลตนเองรวมทั้งการปฏิบัติกิจวัตร ประจำวันของผู้สูงอายุ ผู้วิจัยนำแนวคิดทฤษฎีขององค์การอนามัยโลก WHO มาปรับใช้แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมความสามารถในการดูแลตนเองในองค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ และศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมความสามารถในการดูแลตนเองในองค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างในการศึกษา คือ ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา จำนวน 318 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามส่วนประมาณค่า 5 ระดับ และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างโดยเลือกแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลหลักได้แก่ ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หัวหน้าหน่วยงาน ผู้นำชุมชน จำนวน 13 คน ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่น 0.97 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้บริหาร หัวหน้าสำนักงาน หัวหน้ากองหน่วยงาน ที่มีประสบการณ์ท างานตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป จำนวน 6 คน และผู้นำชุมชน หัวหน้าชมรมผู้สูงอายุในชุมชน ทั้งหมด 7 หมู่บ้าน จำนวน 7 คน รวมทั้งสิ้น 13 คน เลือกตัวอย่างแบบเจาะจง เก็บข้อมูลโดย การสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการศึกษา พบว่า 1) คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในองค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านสภาพแวดล้อม มีค่าเฉลี่ยสูงสุด รองลงมา คือ ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม ด้านจิตใจ และด้านร่างกายมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด และผลการสังเคราะห์แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมความสามารถในการดูแลตนเอง มี 4 แนวทางปฏิบัติ คือ คุณภาพชีวิตด้านร่างกาย ควรมีการจัดสถานที่ของโรงเรียนตลอดจนอุปกรณ์สำหรับการออกกำลังกาย การประชาสัมพันธ์ข่าวสาร ในการดูแลสุขภาพตนเอง ด้านจิตใจ ควรแสดงมุทิตาจิตกับผู้สูงอายุ การจัดกิจกรรมท่องเที่ยวสถานที่ส าคัญการเข้าร่วมกิจกรรมทางศาสนา การทำบุญ งานประเพณีวันสำคัญต่างๆ ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม ผู้สูงอายุ ควรพบปะพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ออกสังคมหรือเข้าร่วมกลุ่มชมรมผู้สูงอายุและด้านสภาพแวดล้อม ควรจัดพื้นที่สีเขียวมุมพักผ่อนที่เหมาะสม จัดกลุ่มเพื่อสร้างรายได้ให้กับผู้สูงอายุ ทำให้ผู้สูงอายุไม่ต้องพึ่งพาหรือเบียดเบียนจากบุตรหลาน

ข้อค้นพบที่ได้ คือ ในด้านร่างกายโดยส่วนใหญ่การเยี่ยมบ้านดังกล่าว จะเน้นให้ความสำคัญกับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นผู้สูงอายุในรายที่เป็นผู้ปุวยติดเตียง หรือผู้ทุพพลภาพเท่านั้น ยังไม่ได้เยี่ยมบ้านผู้สูงอายุในรายอื่น ๆ ดังนั้นองค์การบริหารส่วนตำบลดอนคาอำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรีควรมีการเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุ ให้ครอบคลุมทุกหลังคาเรือน ด้านจิตใจควรหาเครื่องยึดเหนี่ยวทางอารมณ์ให้เบิกบานแจ่มใส ด้านสังคม ควรส่งเสริมแนะนำให้มีการช่วยเหลือเกื้อกูลกันในสังคม และด้านสภาพแวดล้อม คือการสานต่อภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อสร้างประโยชน์สุขแก่สังคมโดยรวม