การใช้ทุนมนุษย์ วยาคติ และทิศทางการขับเคลื่อนงานด้านผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
Human Capital, Ageism, Older Personบทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอสถานการณ์เชิงโครงสร้างและการใช้ทุนมนุษย์ของผู้สูงอายุ วยาคติในมุมมองทฤษฎีกับสถานการณ์สังคมสูงอายุในประเทศไทยและประเทศญี่ปุ่น และข้อเสนอแนะทิศทางการขับเคลื่อนงานด้านผู้สูงอายุ พบว่า 1) การนำผู้สูงอายุกลับเข้าสู่ระบบแรงงานและเกิดเป็นแรงงานสูงอายุจะเป็นทุนมนุษย์ที่สำคัญในการขับเคลื่อนประเทศ เรียกว่าการปันผลทางประชากรครั้งที่สาม ซึ่งจะใช้ความสามารถในการทำงานของผู้สูงอายุที่มีสุขภาพดี มีความกระตือรือร้น และมีประสิทธิภาพ 2) แนวทางในการลดความขัดแย้งระหว่างรุ่น ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ (1) การสร้างความเข้าใจ (2) การเปิดรับมุมมองความคิดเห็นที่แตกต่าง (3) การสื่อสารแบบครบวงจร และ 3) ข้อเสนอแนะทิศทางการขับเคลื่อนงานด้านผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 3 แนวทาง คือ (1) การส่งเสริมความเข้าใจสังคมสูงอายุต่อประชากรทุกรุ่น (2) การเสริมสร้างศักยภาพในการจ้างงานผู้สูงอายุเพื่อขับเคลื่อนสังคม (3) การสร้างความร่วมมือและจัดสรรสวัสดิการเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีแก่ผู้สูงอายุ
References
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2566). สถานการณ์์ผู้สูงอายุุไทย พ.ศ. 2565. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์ คอร์เปอเรชั่นส์ จำกัด (มหาชน).
เฉลิมพล จงวิทูกิจ. (2567). การศึกษาความสัมพันธ์ มิติสุขภาพ การมีส่วนร่วมทางสังคม และพฤติกรรม
การใช้ชีวิตประจำวัน ต่อความสุขของผู้สูงอายุไทย. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฏฐพัชร สโรบล วรรณลักษณ์ เมียนเกิด และธัญญาภรณ์ จันทรเวช. (2566). ถอดรหัส ไขกุญแจ ศูนย์
ชุมชนสำหรับคนทุกวัย (STRONG Community Cenet) ภายใต้แนวคิด "สังคมสูงวัย หัวใจสตรอง". ปทุมธานี : เทศบาลเมืองบึงยี่โถ กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย.
ไทยพีบีเอส. (2566). ว่าใด…วัยเฮา เมื่อเราจะเฒ่ากัน. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2567.
จาก https://thecitizen.plus/node/88126
ปิยะวัฒน เจริญศักดิ์. (2567). ความสุขของแรงงานสูงอายุไทย. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มนุษย์ต่างวัย. (2566). อุปกรณ์จำลองการเป็นผู้สูงอายุ เชื่อมใจรุ่นใหม่และรุ่นใหญ่ให้เข้าใจกัน. สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2567. จาก https://www.manoottangwai.com/waineewaidee-aging-society/
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2561). รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการส่งเสริมการมีร้ายได้และการมีงานทำ
ของผู้สูงอายุตามนโยบายประชารัฐเพื่อสังคม (E6). สืบค้นเมื่อวันที่ 21 ธันวาคม 2567. จาก
https://www.dop.go.th/download/knowledge/th1550211728-152_0.pdf
วรากรณ์ สามโกเศศ. (2564). ลดขัดแย้งระหว่างรุ่น. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2567.
จาก https://www.bangkokbiznews.com/blogs/columnist/963886
ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2560). บริการท้องถิ่นเพื่อการเปลี่ยนแปลงที่ดีสำหรับผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ : สถาบันพระปกเกล้า.
ศุภเจตน์ จันทร์สาส์น. (2555). พฤฒิพลังของผู้สูงอายุไทย การปันผลทางประชากร และโอกาสทาง
เศรษฐกิจของประเทศไทยในสังคมสูงวัย. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (สาขา
มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 4(7), 201-214.
สำนักงานสภาผู้แทนราษฎร์. (2561). สังคมผู้สูงอายุกับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย. สืบค้นเมื่อวันที่ 21
ธันวาคม 2567. จาก https://www.dop.go.th/download/knowledge/th1617171499-
_0.pdf
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2566). การขยายอายุเกษียณในญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อวันที่ 15
ธันวาคม 2567. จาก https://tdri.or.th/2023/01/japan-aging-workforce/
สุทธิชัย จิตะพันธุ์กุล. (2544). หลักสําคัญของเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
หนึ่งฝัน พุทธธรรมวงศ์ ฐาศุกร์ จันประเสริฐ และกาญจนา ภัทราวิวัฒน์. (2564). วยาคติต่อบิดามารดา สูงอายุ: กรณีศึกษาสมาชิกวัยหนุ่มสาวในครอบครัวไทย. วารสารพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการพัฒนา, 13(1), 1-24.
Achenbaum, W. A. (2015). A History of Ageism Since 1969. Journal of the American
Society on Aging, 39(3), 10-16.
Chongwitookit, C. (2016). The use of digital marketing communication in Jewelry business and it roles on building brand equity. (Master of Science International Luxury and Brand Management). Rennes School of Business.
Chaudhary, S. & Srivastava, S. K. (2018). Happiness and Aging: A Comparative Study. Psychology and Education: An Interdisciplinary Journal, 55(2), 108-113.
Khoury, M. (n.d.). Mind The Generational Gap: Japan’s Division Between Young and
Old. Retrieved December 21, 2024, from https://sabukaru.online/articles/mind-the-generational-gap-japans-division-between-young-and-old
Matsukura, R., Shimizutani, S., Mitsuyama, N., Lee, S-H. & Ogawa, N. (2018). Untapped workcapacity among old persons and their potential contributions to the “silver dividend” in Japan. Journal of the Economics of Ageing, 12, 236-249.
Noguchi, T., Suzuki, S., Nishiyama, T., Otani, T., Nakagawa-Senda, H., Watanabe, M.,
Hosono, A., Tamai, Y. and Yamada, T. (2022). Associations between Work-Related Factors and Happiness among Working Older Adults: A Cross-Sectional Study. Annals of Geriatric Medicine and Research, 26(3), 256-263.
Oswald, J. A., Protoand, E. & Sgroi, D. (2014). Happiness and Productivity. Journal of Labor Economics, 33(4), 789-822.
Ogawa, N., Mansor, N., Lee, S-H, Abrigo, Michael R. M. & ArisAsian, T. (2021). Population Aging and the Three Demographic Dividends in Asia. Development Review, 38(1), 32–67.
Sarobol, N. (2022). Factors Affecting Effectiveness of The Active Aging Program for Older Persons in Thailand. Social Science Asia, 8(4), 16-35.
United Nations Population Fund. (2022). Technical Note on Thailand's Third Demographic Dividend Potential. Bangkok: Chulalongkorn University.
World Health Organization. (2002). Active Ageing A Policy Framework. Retrieved December 19, 2024, from https://extranet.who.int/agefriendlyworld/wp-content/uploads/2014/06/WHO-Active-Ageing-Framework.pdf
World Health Organization. (n.d.). Ageism. Retrieved December 21, 2024, from https://www.who.int/health-topics/ageism#tab=tab_2
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารการจัดการยุคใหม่ มหาวิทยาลัยชินวัตร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
