ความสัมพันธ์ระหว่างการมีเพื่อนดื่มกับพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์: การวิเคราะห์อภิมานงานวิจัยในประเทศไทย
คำสำคัญ:
การวิเคราะห์อภิมาน, พฤติกรรมการบริโภค, การมีเพื่อนดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อวิเคราะห์อภิมานหาค่าดัชนีมาตรฐาน ความสัมพันธ์ระหว่างการมีเพื่อนดื่มกับพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทย ช่วงปี พ.ศ. 2556-2565 และเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างค่าดัชนีมาตรฐานของการมีเพื่อนดื่มกับพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในประเทศไทยตามตัวแปรคุณลักษณะงานวิจัย
วิธีการศึกษา: วิเคราะห์อภิมานตามวิธีการของ Rosenthal & Hedges ประชากรคือ ผลงานวิจัยจำนวน 19 เรื่อง ที่ได้ตามขั้นตอน PRISMA 2020 เจาะจงงานวิจัยที่มีค่าสถิติเพียงพอสำหรับการวิเคราะห์อภิมาน และผ่านการประเมินคุณภาพงานวิจัย เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วยแบบประเมินคุณภาพงานวิจัย และแบบสรุปคุณลักษณะงานวิจัยที่ผ่านการประเมินความตรงเชิงเนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรม Jamovi, MAJOR-Meta-Analysis for JAMOVI และโปรแกรม R
ข้อค้นพบ: งานวิจัยส่วนใหญ่เผยแพร่ระหว่าง พ.ศ. 2561-565 ผลการวิเคราะห์อภิมานมีความแตกต่างของผลจากรายงานวิจัย และไม่มีอคติจากการตีพิมพ์ ค่าดัชนีมาตรฐานพบความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างการมีเพื่อนดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์กับพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ (r = .40, p < .001) และไม่พบความแตกต่างของค่าดัชนีมาตรฐานความสัมพันธ์ตามตัวแปรคุณลักษณะงานวิจัย
การประยุกต์ใช้จากการศึกษานี้: ผลการวิจัยที่บ่งชี้ว่ายิ่งมีเพื่อนดื่มมากขึ้นพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก็ยิ่งเพิ่มขึ้น ดังนั้นหากต้องการให้ประชาชนคนไทยลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ตามแผนปฏิบัติการด้านควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ระดับชาติ ระยะที่ 2 สามารถดำเนินการได้ด้วยการลดหรือยกเลิกการใช้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในงานสังสรรค์ และส่งเสริมการทำกิจกรรมที่ไม่มีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้ามาเกี่ยวข้อง
References
ชิษยรัสย์ ศิริไปล์. (2565). การวิเคราะห์ตัวบทภาพตัวแทนสัญญะความเป็นชายบนสื่อโฆษณาออนไลน์ของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในสังคมไทย. วารสารวิจัยและนวัตกรรม สถาบันการอาชีวศึกษา กรุงเทพมหานคร, 5(1), 220-237.
ณกร ลูกสยาม, นันทิยา วัฒายุ และดวงใจ รัตนธัญญ. (2562). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ในนักเรียนวัยรุ่นในเขตเทศบาล จังหวัดสุรินทร์. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 37(4), 22-31.
นงลักษณ์ วิรัชชัย. (2542). การวิเคราะห์อภิมาน. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปุณิกา อภิรักษ์ไกรศรี. (2565). วิถีการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของแรงงานหญิง. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 7(1), 29-41.
เพชรรัตน์ กิจสนาโยธิน. (2564). การศึกษาพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ผลกระทบจากการดื่มแอลกอฮอล์ และคุณภาพชีวิตของประชาชนจังหวัดสุโขทัย. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 14(3), 275-287.
แพรวพรรณ พรมยศ. (2564). ความสัมพันธ์ของความมั่นใจตนเองในการปฏิเสธการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์กับพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของนักศึกษาปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ปีการศึกษา 2563. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 18(2), 81-87.
วราภรณ์ วีระพันธ์. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการดื่มแอลกอฮอล์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย อำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 14(3), 166-178.
วราวุฒิ มหามิตร และอิสระพงศ์ ถนัดค้า. (2563). การรับรู้ ความตระหนักเกี่ยวกับกฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ, 2(1), 1-10.
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. (2565). แผนปฏิบัติการด้านควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ระดับชาติ ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2565-2570). สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม 2567 จาก https://resolution.soc.go.th/PDF_UPLOAD/2565/P_406951_1.pdf
สุจิตตา ฤทธิ์มนตรี, โสภิดา ดาวสดใส, ขวัญสุดา บุญทศ และศริญญา ชาญสุข. (2566). ผลกระทบจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของผู้อื่นตามการรับรู้ของเหยื่อ. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี, 31(1), 51-61.
สุวิมล สงกลาง และสุณีรัตน์ ยั่งยืน. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางสังคมกับการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ของวัยรุ่น. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและวิทยาลัยการสาธารณสุขภาคใต้, 7(1), 32-44.
อมร ตงศิริ, วุธิพงศ์ ภักดีกุล และวรินท์มาศ เกษทองมา. (2563). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของวัยรุ่นตอนต้น ในอำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 13(2), 560-571.
Ali, T., & Worku, T. (2020). Current alcohol consumption and associated factors among school adolescents and youths in Ethiopia: A systematic review and meta-analysis. SAGE Open Medicine, 8.
Cooper, H., Hedges, L.V., & Valentine, J. C. (2019). The handbook of research synthesis and meta-analysis (3rd edition). New York: Russell Sage Foundation.
Flay, B.R., & Petraitis, J. (1994). The theory of triadic influence: a new theory of health behavior with implications for preventive interventions. Advances in Medical Sociology, 4, 19-44.
Ivaniushina, V., & Titkova, V. (2021). Peer influence in adolescent drinking behavior: A meta-analysis of stochastic actor-based modeling studies. Retrieved 20 June 2024, from https://journals.plos.org/plosone/articleid=10.1371/journal.pone.0250169
Jokinen, T., Alexander, E.C., Manikam, L., Huq, T., Patil, P., Benjumea, D., Das, I., & Davidson, L.L. (2021). A systematic review of household and family alcohol use and adolescent behavioural outcomes in low- and middle-income countries. Child Psychiatry & Human Development, 52(4), 554-570.
Karaye, I.M., Maleki, N., Hassan, N., & Yunusa, I. (2023). Trends in Alcohol-Related Deaths by Sex in the US, 1999-2020. Retrieved 20 June 2024, from https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2807706
Matthay, E.C., Hagan, E., Gottlieb, L.M., Tan, M.L., Vlahov, D., Adler, N., & Glymour, M.M. (2021). Powering population health research: Considerations for plausible and actionable effect sizes. SSM - Population Health, 14, 1-9.
Page, M.J. et al. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMJ, 372(71), 1-9.
R Core Team. (2021). R: A language and environment for statistical computing (Version 4.0) [Computer software]. Retrieved 20 May 2024, from https://cran.r-project.org
Schaefer, D.R., Van Woerden, I., Hruschka, D., & Bruening, M. (2021). Finding and Keeping Friends in College and Their Influence on Alcohol Use: A Network Analysis. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 82(1), 121–131.
The Jamovi Project. (2024). Jamovi (Version 2.5) [Computer Software]. Retrieved 20 June 2024, from https://www.jamovi.org
Tongsamsi, K., & Tongsamsi, I. (2018). Domestic violence resulting from alcohol use: An analysis of reports from Thai daily newspapers during 2006-2015. Nida Development Journal, 58(2), 148-167.
Wilson, D.B. (2017). Formulas used by the “practical meta-analysis effect size calculator”. George Mason University. Retrieved 18 June 2024, from https://www.campbellcollaboration.org/escalc/equations.php
Wilson, D.B. (2023). Practical meta-analysis effect size calculator (Version 2023.11.27). Retrieved 18 June 2024, from https://www.campbellcollaboration.org/escalc
Wilson, M.N., Langille, D.B., Ogilvie, R., & Asbridge, M. (2018). When parents supply alcohol to their children: Exploring associations with drinking frequency, alcohol-related harms, and the role of parental monitoring. Drug and Alcohol Dependence, 183, 141-149.
Zhao, X. et al. (2020). Intention to drink and alcohol use before 18 years among Australian adolescents: An extended Theory of Planned Behavior. Addictive Behaviors, 111.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารพิพัฒนสังคม
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
