การวิเคราะห์การขยายตัวของอุตสาหกรรมในชุมชนอันเนื่องมาจากการพัฒนาระบบโลจิสติกส์ (โครงการสร้างท่าเรือน้ำลึกและนิคมอุตสาหกรรมทวาย)

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์ที่เกี่ยวข้องกับโครงการท่าเรือน้ำลึกและนิคมอุตสาหกรรมทวายในพื้นที่จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี และนครปฐม ประเมินความเหมาะสมของพื้นที่สำหรับการตั้งโรงงานอุตสาหกรรม โดยประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) และวิเคราะห์แนวโน้มการขยายตัวของภาคอุตสาหกรรมภายใต้กรอบแนวคิดทฤษฎีศูนย์กลางการเติบโต (Growth Pole Theory) การดำเนินงานใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงพื้นที่และวิเคราะห์เชิงอุปนัย โดยรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิจากหน่วยงานราชการ 7 ฐานข้อมูลหลัก ได้แก่ ขอบเขตการปกครอง ประชากร พื้นที่รวมตัวของอุตสาหกรรม เส้นทางคมนาคม ปริมาณไฟฟ้า จำนวนโรงงาน และจำนวนแรงงาน วิเคราะห์ด้วยเทคนิค Weighted Overlay Analysis เพื่อประเมินศักยภาพพื้นที่แต่ละจังหวัด ผลการวิจัยพบว่า จังหวัดกาญจนบุรีมีศักยภาพในการพัฒนาเป็นศูนย์กลางโลจิสติกส์ ราชบุรีมีบทบาทสนับสนุนการผลิต และนครปฐมเหมาะสมเป็นฐานการผลิตสำเร็จรูปและคลังสินค้า พบแนวโน้มการขยายตัวของภาคอุตสาหกรรมใน 3 ลักษณะ คือ การกระจายตัวของโรงงาน SMEs การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน และการเคลื่อนย้ายแรงงานเข้าสู่พื้นที่ที่มีศักยภาพ งานวิจัยนี้มีคุณค่าในการสนับสนุนการวางแผนเชิงนโยบาย การจัดสรรพื้นที่อุตสาหกรรม และการพัฒนาอย่างยั่งยืนในภูมิภาคตะวันตกของประเทศไทย โดยมีระบบโลจิสติกส์เป็นตัวขับเคลื่อนหลักของการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่และการเติบโตทางเศรษฐกิจ