การคิดเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนบ้านขนมบดิน ชุมชนมัสยิดสวนพลู แขวงบางยี่เรือ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร

อับดุร์ หมานรุน; กิตตินันท์  กระจ่างพันธุ์; จิระพงค์ เรืองกุน; ปกรณ์ โอภาสวิทยารักษ์

ผู้แต่ง

อับดุร์ หมานรุน คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
กิตตินันท์ กระจ่างพันธุ์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
จิระพงค์ เรืองกุน คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
ปกรณ์ โอภาสวิทยารักษ์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

คำสำคัญ:

การคิดเชิงกลยุทธ์, การถอดบทเรียนผ่านเรื่องเล่า, วิสาหกิจชุมชน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ถอดบทเรียนการประกอบการวิสาหกิจชุมชนบ้านขนมบดิน และ 2) กำหนดกลยุทธ์เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนบ้านขนมบดิน ผู้วิจัยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ ถอดบทเรียน การประกอบการของวิสาหกิจชุมชนตามแนวคิดส่วนประสมการตลาด ผ่านการเล่าเรื่องโดยประธานและรองประธานวิสาหกิจชุมชน และการศึกษาจากเอกสาร วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา กำหนดกลยุทธ์เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนโดยใช้เครื่องมือของการคิดเชิงกลยุทธ์ ได้แก่ การวิเคราะห์สถานการณ์ การกำหนดกลยุทธ์ด้วย TOWS matrix การประชุมเชิงปฏิบัติการอนาคต และการระดมสมอง

ผลการวิจัยพบว่า ขนมบดินของวิสาหกิจชุมชนนี้มีความโดดเด่นในเรื่องรสชาติ ความเป็นของแท้ดั้งเดิมลอกเลียนแบบได้ยาก มีผลิตภัณฑ์ให้เลือกซื้อหลายขนาด และจัดจำหน่ายในราคาที่คุ้มค่า วิสาหกิจชุมชนประสบปัญหาราคาวัตถุดิบที่ขยับสูงขึ้น ทำให้ต้องแบกรับต้นทุนการผลิต ได้กำไรลดน้อยลง มีข้อจำกัดเรื่องบรรจุภัณฑ์ช่องทางการจัดจำหน่าย การส่งเสริมการตลาด และสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาส่งผลกระทบทำให้ยอดขายลดลงไปมาก กลยุทธ์เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนบ้านขนมบดิน ได้แก่ กลยุทธ์การลดต้นทุน กลยุทธ์การเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ กลยุทธ์การขยาย ช่องทางการจัดจำหน่าย และกลยุทธ์การสร้างแบรนด์ให้เป็นที่รู้จัก กลยุทธ์เหล่านี้จะช่วยพัฒนาวิสาหกิจชุมชน บ้านขนมบดินอยู่รอดและเจริญเติบโตได้ในอนาคต

เอกสารอ้างอิง

กนกวรา พวงประยงค์ และวิภาภรณ์ เครือจันทร์. (2563). กลยุทธ์การบริหารจัดการองค์กรวิสาหกิจชุมชนกลุ่ม อนุรักษ์ป่าชายเลนบ้านแหลมโฮมสเตย์อําเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการ มทร. สุวรรณภูมิ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 5(1), 56-71.

จิธญา ตรังคิณีนาถ, นฤมล ลาภธนศิริไพบูลย์, ยลชนก ขวดพุทรา และปาณิศา วิชุพงษ์. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกใช้บริการร้านคาเฟ่และการกลับมาใช้บริการซ้ำของผู้บริโภค. วารสารนวัตกรรมธุรกิจการจัดการและสังคมศาสตร์, 3(1), 42-63.

ฐิติมา วงศ์อินตา, ชุติมา หวังรุ่งชัยศรี และอนิรุทธ์ ขันธสะอาด. (2561). กระบวนการลดต้นทุนค่าขนส่งและ เพิ่มประสิทธิภาพการจัดเส้นทางเดินรถแบบมิลค์รัน สําหรับกรณีศึกษาบริษัทผู้ผลิตชิ้นส่วนรถยนต์. วิศวกรรมสารเกษมบัณฑิต, 8(1), 71-90.

นันทา สู้รักษา. (2564). ความเชื่อมั่นและความตรงเชิงสภาพของแบบทดสอบสถานการณ์เพื่อประเมินการคิด เชิงกลยุทธ์. วารสารการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ, 13(2), 79-102.

นุจนาถ นรินทร์, เขวิกา สุขเอี่ยม และสิทธิ์ ธีรสรณ์. (2564). การพัฒนาส่วนประสมการตลาดบริการของ ผลิตภัณฑ์โอทอปนวัตวิถีชุมชนกำแพงแสน. วารสารลวะศรี มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี, 5(2), 92-103.

ปานจิตร สุขุมาลย์, เอื้อมพร หลินเจริญ และชำนาญ ปานาวงษ์. (2561). อนาคตภาพมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลง กรณราชวิทยาลัยในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2557 – 2566). วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 14(1), 137-161.

พัสกร ลี้วิศิษฏ์พัฒนา และอนงค์ ศรีโสภา. (2563). การเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ชุมชนประเภทสบู่สมุนไพร ผ่านส่วนประสมทางการตลาด. Rajabhat Journal of Sciences, Humanities & Social Sciences, 21(1), 55-68.

มณีรัตน์ รัตนพันธ์. (2559). พฤติกรรมการซื้อขนมพื้นบ้าน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 36(4), 63-75.

มาตา แก้วเซ่ง, สมชาย เทพแสง และสมบูรณ์ บูรศิริรักษ์. (2559). การพัฒนาตัวบ่งชี้การคิดเชิงกลยุทธ์ของ ผู้บริหารสถานศึกษาในกลุ่มจังหวัดภาคใต้ฝั่งอันดามัน สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 6(1), 48-66.

ร้านบ้านขนมบดิน ฮัจยะห์ยุพิน น้อยปลา-ป้าเล็ก มัสยิดสวนพลู. (2565, 26 กรกฎาคม). ประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์ขนมบดินผ่านเพจเฟซบุ๊กร้านบ้านขนมบดิน ฮัจยะห์ยุพิน น้อยปลา-ป้าเล็ก มัสยิดสวนพลู. Facebook.https://web.facebook.com/photo.php?fbid=5104155916361217&set=pb.100 003005772858.-2207520000. &type=3

วนภัทร์ แสงแก้ว. (2564). การสร้างความมั่นคงทางอาชีพและรายได้ของวิสาหกิจชุมชนในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้: กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชน 6 กลุ่ม ในจังหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส. วารสารการวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชน (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 14(3), 172-185.

วิสิษฐ์ ฤทธิบุญไชย. (2556). ปัจจัยส่วนประสมการตลาดบริการที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อสินค้าในร้านสะดวก ซื้อเซเว่น อีเลฟเว่น ของนิสิตมหาวิทยาลัยบูรพา. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 4(2), 40-56.

วีระวัฒน์ ปันนิตามัย. (2563). การประเมินเพื่อการพัฒนาความคิดเชิงกลยุทธ์ของผู้เข้าอบรมหลักสูตรนัก บริหารระดับสูงในราชการพลเรือนของไทย. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์, 18(2), 101-122.

ศิรินทิพย์ พิศวง. (2564). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ของผู้ประกอบการโอทอป เพื่อส่งเสริมเครือข่ายองค์ความรู้จังหวัดสุรินทร์. วารสารชุมชนวิจัย, 15(4), 28-41.

สุวรรณ หวังเจริญเดช. (2557). กลยุทธ์การบริหารต้นทุนในยุคโลกาภิวัตน์. วารสารนักบริหาร, 34(1), 60-68.

สัญญา เคณาภูมิ. (2558). แนวทางการพัฒนาประสิทธิผลของวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิชาการแพรวากาฬสินธุ์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 2(3), 68-85.

หทัยชนก คะตะสมบูรณ์. (2563). การพัฒนาศักยภาพของชุมชนเพื่อสร้างเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาตําบลเนินศาลา อําเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 8(2), 474-488.

อริย์ธัช อักษรทับ, อิสรี แพทย์เจริญ, ชาญวิทย์ จาตุประยูร และวุฒิพงษ์ ฉั่วตระกูล. (2564). การถอดบทเรียน เพื่อพัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนแปรรูปลำไยเนื้อสีทอง ตำบลบ้านธิ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน. วารสารสุทธิปริทัศน์, 35(3), 44-61.

อารียา จุ้ยจำลอง. (2565). การพัฒนาอาหารจำลองเพื่อสื่อสารอาหารอัตลักษณ์พื้นบ้านของชุมชนบางกระดี่ กรุงเทพมหานคร. วารสารสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 7(1), 100-112.

อุทัย ปริญญาสุทธินันท์. (2560). “วิสาหกิจชุมชน” ปฏิทรรศน์ในการแข่งขันทางธุรกิจ. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร ฉบับภาษาไทย, 37(2), 131-150.

Alatailat, M., Elrehail, H., & Emeagwali, O. L. (2019). High performance work practices, organizational performance and strategic thinking: A moderation perspective. International Journal of Organizational Analysis, 27(3), 370-395.

Chummee, P. & Khammadee, P. (2021). The development of marketing strategy of community enterprise in Sa Kaeo province. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(8), 2777-2783.

Dhir, S., Dhir, S., & Samanta, P. (2018). Defining and developing a scale to measure strategic thinking. Foresight, 20(3), 271-288.

Dixit, S., Singh, S., Dhir, S., & Dhir, S. (2021). Antecedents of strategic thinking and its impact on competitive advantage. Journal of Indian Business Research, 13(4), 437-458.

Erlina, E., & Hermawan, D. (2021). Marketing mix on customer loyalty at coffee shop in Bandung. APTISI Transactions on Management, 5(1), 89-97.

Satoglu, S., Ustundag, A., Cevikcan, E., & Durmusoglu, M. B. (2018). Lean transformation integratedwith industry 4.0 implementation methodology. In Calisir F, Camgoz Akdag, H. (eds). Industrial engineering in the industry 4.0 era (pp. 97-107). Springer, Cham.

Tanzil, A. H., Brandt, K., Wolcott, M., Zhang, X., & Garcia-Perez, M. (2021). Strategic assessment of sustainable aviation fuel production technologies: Yield improvement and cost reduction opportunities. Biomass and Bioenergy, 145(April), 105942. https://doi.org/10.1016/j.biombioe. 2020.105942

Utaranakorn, P., & Kiatmanaroach, T. (2021). Key characteristics for sustainable sugarcane: A community enterprise in Khon Kaen Province, Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences, 42, 495-500.

Zada, M., Zada, S., Ali, M., Zhang, Y., Begum, A., Han, H., Ariza-Montes, A., Vega-Muñoz, A. (2021). Development of local economy through the strengthening of small-medium- sized forest enterprises in KPK, Pakistan. Sustainability, 13, 10502. https://doi.org/10.3390/su131910502