การศึกษาคำเรียกญาติภาษาไทใหญ่ ชุมชนวัดป่าเป้า จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การศึกษาคำเรียกญาติของชาวไทใหญ่  ชุมชนวัดป่าเป้า จังหวัดเชียงใหม่ ในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์คำเรียกญาติของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ รวมถึงศึกษาวัฒนธรรมที่สะท้อนออกมาให้เห็นจากคำเรียกญาติในภาษาไทใหญ่ดังกล่าว  ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาในครั้งนี้ได้มาจากการสัมภาษณ์ผู้บอกภาษาชาวไทใหญ่ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป ผลการศึกษาพบว่าคำเรียกญาติในภาษาไทใหญ่ชุมชนวัดป่าเป้าสามารถจำแนกได้ออกเป็น 2 ประเภทคือ คำเรียกญาติพื้นฐานพบทั้งสิ้น 20 คำ ซึ่งสามารถจำแนกออกเป็นมิติแห่งความแตกต่างได้ 5 มิติ คือ รุ่นอายุ สายเลือด อายุ  เพศ และฝ่ายพ่อ/แม่ และคำเรียกญาติไม่พื้นฐาน ซึ่งในภาษา   ไทใหญ่สามารถจำแนกได้ออกเป็น  2 ประเภทคือ คำเรียกญาติไม่พื้นฐานที่เกิดจากาการแต่งงานซึ่งพบทั้งสิ้น  32 คำ และสามารถจำแนกออกเป็นมิติแห่งความแตกต่างได้ 6 มิติ คือ รุ่นอายุ  เพศ  สายเลือด อายุ  ฝ่ายพ่อ/แม่ และเพศของผู้พูด นอกจากนี้ยังพบคำเรียกญาติไม่พื้นฐานที่เกิดจากประเพณีวัฒนธรรม พบทั้งสิ้น 3 คำ และจำแนกออกเป็นมิติได้ทั้งสิ้น 3 มิติคือ รุ่นอายุ  เพศ  และประเพณี  ซึ่งพบว่าคำเรียกญาติในภาษาไทยใหญ่มีลักษณะคล้ายคลึงกับคำเรียกญาติในภาษาไทยมาตรฐาน และจากการตีความระบบคำเรียกญาติกับลักษณะทางวัฒนธรรมพบว่า  คำเรียกญาติในภาษาไทใหญ่สะท้อนให้เห็นลักษณะทางวัฒนธรรมที่สำคัญอยู่ 3 ประการคือ การให้ความสำคัญกับระบบอาวุโสและความแตกต่างทางอายุ การไม่เน้นฝ่ายพ่อหรือฝ่ายแม่ และการให้ความสำคัญกับประเพณีการบวชและความเชื่อทางพุทธศาสนา