โควิด-19 กับปัญหาทางเศรษฐกิจของคนจนเมือง

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นงานวิจัยเชิงสำรวจผลกระทบจากการระบาดของโควิด-19 ในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากการระบาดรอบแรกในปี 2563 ได้แก่ กลุ่มคนจนเมืองในเขตกรุงเทพมหานครชั้นใน โดยใช้แบบสอบถามในการทำการสำรวจกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง (purposive sampling) ที่เป็นกลุ่มเปราะบางในชุมชนแออัดใน 11 เขต จำนวน 500 ตัวอย่าง และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ตัวแปรทางเศรษฐกิจ เช่น การลดลงของรายได้ การเพิ่มขึ้นของความยากจนและหนี้สิน มีการเปลี่ยนแปลงมากที่สุดในช่วงที่มีการล็อคดาวน์ที่มีการเพิ่มขึ้นของความยากจนสูงสุด และยังมีผลกระทบต่อเนื่องจนถึงช่วงคลายล็อคโดยตัวแปรเหล่านี้ยังอยู่ในทิศทางที่เป็นลบมาก นอกจากนี้ กลุ่มคนจนที่มีรายได้น้อยที่สุดมีสัดส่วนของรายจ่ายต่อรายได้และสัดส่วนของหนี้ต่อรายได้มากที่สุด จากการทดสอบเชิงสถิติชี้ให้เห็นว่าการว่างงาน การลดลงของรายได้ และการเพิ่มขึ้นของค่าใช้จ่าย มีผลต่อการเพิ่มขึ้นของการเป็นหนี้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยการว่างงานมีผลมากที่สุด ผลการศึกษานี้นำไปสู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการแก้ไขปัญหาทั้งระยะสั้นและระยะยาว