แนวคิดเรื่องครุฑในพุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

ครุฑในพุทธปรัชญาเถรวาทนั้น คือเป็นเทวดาชั้นล่างประเภทหนึ่ง อาศัยอยู่ในวิมานสิมพลี กินนาคเป็นอาหาร เป็นบริวารของท้าววิรุฬหก ครุฑถือกำเนิดมาจากมนุษย์ผู้ทำบุญเจือปนด้วยโมหะ หลงผิดคิดว่าการฆ่าสัตว์ไม่บาปกรรม และผลกรรมทำให้มาเกิดเป็นครุฑ และมีกำเนิด 4 อย่าง คือเกิดขึ้นมาเอง เกิดในครรภ์มารดา เกิดในฟองไข่ และเกิดในเถ้าไคลหมักหมม ที่อยู่ของครุฑ คือป่าหิมพานต์ เชิงเขาสิเนรุราช สวรรค์ชั้นจตุมหาราชิกา ครุฑมีจะงอยปากแหลม เป็นครึ่งคนครึ่งนก มีปีกยาว มีกายใหญ่โต บินได้รวดเร็วในอากาศ เมื่อโผบินจะเกิดพายุพัด ครุฑเป็นศัตรูกับนาค หน้าที่ครุฑ คือพิทักษ์พระพุทธศาสนา ช่วยเหลือผู้มีศีลธรรม อ่อนน้อม ถ่อมตน มีความเคารพ ถือสัจจะ มีความกตัญญูกตเวที และมีมนตราวิเศษชื่อว่า อาลัมพายน์อีกด้วย