วิเคราะห์ธรณีสารในคัมภีร์ของวัดเขาแก้ว จังหวัดนครสวรรค์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดและความเชื่อเรื่องธรณีสาร และ 2) ศึกษาคัมภีร์ธรณีสารของวัดเขาแก้ว จังหวัดนครสวรรค์ 3 เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ สำหรับศึกษาคัมภีร์พระไตรปิฎก อรรถกถา และวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา ทั้งในส่วนของที่เป็นหลักการ แนวคิด ทฤษฎีและปฏิบัติการ ในประเด็นที่เกี่ยวกับธรณีสาร เพื่อนำเสนอแนวคิดของคัมภีร์ธรณีสารของวัดเขาแก้ว จังหวัดนครสวรรค์ ที่สัมพันธ์กับหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ผลการวิจัยพบว่า คำว่า 1) ธรณีสาร เป็นศัพท์ที่มาจากภาษาบาลี อาจแปลได้ว่า แก่นของแผ่นดิน ในตำราเวทย์มนตร์ภาษาไทยปัจจุบันมีบทสวดร่ายหรืออ่านโองการเวลาประกอบพิธีตั้งศาลหรือปลูกบ้านเรือน เรียกว่า ธรณีสารเล็ก ธรณีสารใหญ่ ที่เชื่อว่า ธรณีสาร 2) คัมภีร์ธรณีสารของวัดเขาแก้ว จังหวัดนครสวรรค์ เป็นคัมภีร์ใบลานดิบ จารด้วยอักษรไทย ขนาดกว้าง 5 เซนติเมตร ยาว 40 เซนติเมตร 1 ผูก มี 14 หน้า เมื่อเทียบกับอักษรไทยในเอกสารโบราณ แต่ภายหลังเมื่อมีการสำรวจและจัดหมวดหมู่คัมภีร์ใบลานโบราณของวัดเขาแก้วแล้ว จึงได้มีการเขียนชื่อว่า “ธรณีสาร” ธรณีสารของวัดเขาแก้ว มีอัตลักษณ์เป็นของตนเอง ได้ขึ้นต้นคัมภีร์ด้วยการแสดงความเคารพพระรัตนตรัย และได้แสดงคำสอนของพระพุทธองค์จากอัคคัญสูตรที่เกี่ยวกับกำเนิดของโลกและมนุษย์