ตำนานพื้นบ้านไทย 4 ภาค : การวิเคราะห์แนวคิดประชาธิปไตย
คำสำคัญ:
ตำนานพื้นบ้าน 4 ภาค, แนวคิดประชาธิปไตย, สามัคคีธรรม, คารวธรรม, ปัญญาธรรมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์แนวคิดประชาธิปไตยที่ปรากฏในตำนานพื้นบ้านไทย 4 ภาค โดยรวบรวมข้อมูลตำนานพื้นบ้านภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสาน และภาคใต้ จำนวนภาคละ 20 เรื่อง รวมทั้งสิ้นจำนวน 80 เรื่อง มาวิเคราะห์ตามกรอบแนวคิดประชาธิปไตยในด้านคารวธรรม ปัญญาธรรม และสามัคคีธรรม
ผลการวิจัยพบว่าตำนานพื้นบ้านไทยทั้ง 4 ภาค ปรากฏแนวคิดด้านสามัคคีธรรมมากที่สุด แสดงให้เห็นว่าเนื้อหาในตำนานนอกจากจะอธิบายที่มาของเรื่องราวด้านต่าง ๆ แล้ว ยังมีการสอดแทรกเนื้อหาอันส่งเสริมให้ผู้อ่านรู้จักสร้างความสามัคคีให้เกิดขึ้นในหมู่คณะและเกิดการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข รองลงมาคือการปรากฏแนวคิดด้านคารวธรรมซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการปลูกฝังให้เคารพและเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์เคารพกฎระเบียบ ตลอดจนเคารพในสิทธิและเสรีภาพของคนในสังคม ส่วนแนวคิดที่ปรากฏจำนวนความถี่น้อยที่สุดคือด้านปัญญาธรรม โดยเนื้อหาที่ปรากฏจะมุ่งเน้นให้คนในสังคมใช้ปัญญาในการแก้ไขปัญหาหรือระงับข้อพิพาทที่เกิดขึ้น ตลอดจนถึงการรู้จักคัดเลือกบุคคลมาเป็นผู้นำโดยยึดหลักตามระบอบประชาธิปไตย
เอกสารอ้างอิง
ขวัญชนก นัยจรัญ. (2561). การวิเคราะห์ภาพสะท้อนวิถีชีวิตประชาธิปไตยในเรื่องสั้นพานแว่นฟ้า พ.ศ.2545 – 2556. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ปีที่ 15(3).
ปรมินท์ จารุวร. (2549). ความขัดแย้งและการประนีประนอมในตำนานปรัมปราไทย. กรุงเทพฯ : โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2550). กาลครั้งหนึ่งว่าด้วยตำนานกับวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วาณี พนมยงค์ สายประดิษฐ์ และวิษณุ วรัญญู. (2535). แนวความคิดประชาธิปไตยของปรีดี พนมยงค์. เรือนแก้วการพิมพ์.
ศิราพร ณ ถลาง. (2545). ชนชาติไทในนิทาน : แลลอดแว่นคติชนและวรรณกรรมพื้นบ้าน. กรุงเทพฯ : พิฆเณศ พริ้นติ้ง เซ็นเตอร์.
สนม ครุฑเมือง. (2540). การสอนวิถีชีวิตประชาธิปไตยด้วยนิทานพื้นบ้านในเขตภาคเหนือ. พิษณุโลก : มหาวิทยาลัยนเรศวร.
สายป่าน ปุริวรรณชนะ. (2552). ตำนานประจำถิ่นริมแม่น้ำและชายฝั่งทะเลภาคกลาง: ความสมานฉันท์ในความหลากหลาย. กรุงเทพฯ : โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัศวิน ถาวรศักดิ์. (2551). วิเคราะห์คุณธรรมของกษัตริย์ราชวงศ์พระร่วงจากนิทานและตำนานพื้นบ้านจังหวัดสุโขทัย. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ศศ.ม. สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ปริทัศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร