กลไกขับเคลื่อนการท่องเที่ยวโดยชุมชนตามหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนของจังหวัดลำปาง

ปิยรัตน์ วงศ์จุมมะลิ; วิไลลักษณ์  พรมเสน; ปริเยศ  สิทธิสรวง; นงลักษณ์  อานี; นราศักดิ์ ปิยาเนตร

ผู้แต่ง

ปิยรัตน์ วงศ์จุมมะลิ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง
วิไลลักษณ์ พรมเสน คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง
ปริเยศ สิทธิสรวง เทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง
นงลักษณ์ อานี คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์
นราศักดิ์ ปิยาเนตร คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง

คำสำคัญ:

กลไกการขับเคลื่อน, การท่องเที่ยวโดยชุมชน, การเติบโตทางเศรษฐกิจ, หลักปรัชญเศรษฐกิจพอเพียง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอกลไกขับเคลื่อนการท่องเที่ยวโดยชุมชนเพื่อการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนของจังหวัดลำปางตามหลักของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (key informants)แบบเจาะจงจำนวน 30 คน ใช้เครื่องมือ คือ แบบสัมภาษณ์ (interview form) ที่มีโครงสร้างชนิดปลายเปิด (structure in-depth interview) เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร (documentary study) การสัมภาษณ์ (interview) และการสนทนากลุ่ม (focus group) ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเอกสารเนื้อหา (content analysis) และการวิเคราะห์แบบอุปนัย (analytic induction)

ผลการศึกษาพบว่า กลไกของ 3 ภาคส่วนคือ รัฐ เอกชน และประชาสังคมมีผลต่อการขับเคลื่อน การท่องเที่ยวโดยชุมชนที่นำไปสู่การเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนของจังหวัดลำปาง โดยกลไกของภาครัฐประกอบด้วย (1) กลไกการส่งเสริม (2) กลไกการสนับสนุน (3) กลไกการพัฒนา (4) กลไกการประสานงาน (5) กลไกที่ปรึกษา และ (6) กลไกผู้ดำเนินงาน ส่วนภาคเอกชน ประกอบด้วย (1) กลไกสนับสนุนงบประมาณ (2) กลไกพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน (3) กลไกจัดทำช่องทางการตลาด (4) กลไกจัดทำป้ายสื่อความหมาย (5) กลไกจัดทำเพจท่องเที่ยวชุมชน และ (6) กลไกจัดฝึกอบรมให้ความรู้โฮมสเตย์แก่ชุมชนท่องเที่ยว และภาคประชาสังคม ประกอบด้วย (1) กลไกประสานการบูรณาการทำงานด้านการท่องเที่ยวร่วมกับทุกภาคส่วน (2) กลไกแสวงหาแหล่งทุนเพื่อพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว และ (3) กลไกพี่เลี้ยงหรือที่ปรึกษาทั้งนี้ทุกภาคส่วนได้ให้ความสำคัญกับเงื่อนไขคุณธรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่แสดงให้เห็นถึงการดำรงอยู่ของคนในชุมชนที่ปราศจากความขัดแย้ง ไม่มีเรื่องวุ่นวายเกิดขึ้นภายในชุมชน เน้นให้การท่องเที่ยวชุมชนเกิดประโยชน์ คงไว้ซึ่งความรักสามัคคี และความผูกพันของคนในชุมชนไปจนถึงคนรุ่นอนาคต

เอกสารอ้างอิง

เก นันทะเสน และวราภรณ์ นันทะเสน. (2562). การวิเคราะห์ผลของการพัฒนาชุมชนด้วยตัวชี้วัดการพัฒนาที่ยั่งยืน: กรณีศึกษาตำบลแม่แฝก อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่. วารสารเศรษฐศาสตร์และนโยบายสาธารณะ, 10(20). 66-79

คณะอนุกรรมการส่งเสริมการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบท สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.). (2558). คู่มือการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคเกษตรและชนบท และด้านความมั่นคง. กรุงเทพฯ: คณะอนุกรรมการ.

สมศักดิ์ สามัคคีธรรม. (2563). การท่องเที่ยวโดยชุมชนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารพัฒนาสังคม, 23(1). 211-225

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2545). กรอบแนวทางแผนกลยุทธ์แก้ไขปัญหาความยากจน พ.ศ. 2545 - 2549. กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.

สำนักงานจังหวัดลำปาง. (2566). แผนพัฒนาจังหวัดลำปาง พ.ศ. 2566 – 2570 (ฉบับทบทวน) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567. ลำปาง: กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด

สำนักงานแรงงานจังหวัดลำปาง. (2564). สถานการณ์แรงงานจังหวัดลำปาง (ปี 2563) ฉบับปรับปรุง สืบค้นจาก https://lampang.mol.go.th/wp-content/uploads/sites/27/2021/02/World Bank. (1992). World Development Report 1992. New York: Oxford University.