การยอมรับมาตรฐานการผลิตยางพาราอย่างยั่งยืนของเกษตรกร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เงื่อนไขและข้อจำกัดในการปรับตัวของเกษตรกรผู้ปลูกยางพารา ตลอดจนประเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมจากการปฏิบัติตามมาตรฐาน เพื่อเสนอแนวทางยกระดับศักยภาพเกษตรกรยางพาราไทย การวิจัยใช้ระเบียบวิธีแบบผสมผสานเก็บข้อมูลจากเกษตรกรผู้ปลูกยางพารา 34 ราย ในจังหวัดสุราษฎร์ธานีและตราด ผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ พบว่า เกษตรกรมีการยอมรับมาตรฐาน GAP ระดับปานกลาง และการยอมรับมาตรฐาน FSC ในระดับสูง ตัวชี้วัดของมาตรฐาน GAP ที่เกษตรกรไม่ยอมรับมากที่สุด ได้แก่ การใช้ตะแกรงกรองน้ำยางสดและการควบคุมค่า pH ของดิน ขณะที่ตัวชี้วัดมาตรฐาน FSC ได้แก่ การจัดทำแผนประเมินและบรรเทาความเสี่ยงด้านแรงงาน และการจ่ายค่าล่วงเวลา ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการยอมรับมาตรฐาน GAP ได้แก่ รายได้นอกภาคเกษตร ขนาดพื้นที่ปลูก และรูปแบบการจ้างแรงงาน ขณะที่การยอมรับมาตรฐาน FSC มีความสัมพันธ์กับรายได้ในภาคเกษตร การยอมรับมาตรฐานในระดับสูงสัมพันธ์กับผลผลิตและกำไรสุทธิที่เพิ่มขึ้น โดยหากยกระดับมาตรฐาน GAP จากระดับน้อยเป็นมากสามารถเพิ่มกำไร 22,904 บาทต่อไร่ต่อปี และหากยกระดับมาตรฐาน FSC จากระดับน้อยเป็นมากสามารถเพิ่มกำไรเป็น 18,481 บาทต่อไร่ต่อปี ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อส่งเสริมการยอมรับมาตรฐาน ได้แก่ การใช้กลไกราคาพรีเมียม การอุดหนุนค่าตรวจรับรอง การพัฒนาบุคลากรและระบบพี่เลี้ยง รวมถึงการจัดทำแผนยุทธศาสตร์เพื่อส่งเสริมมาตรฐาน FSC อย่างเป็นระบบ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
การยางแห่งประเทศไทย. (2568). คู่มือเกษตรกรสมาชิกกลุ่มจัดการสวนยางพารา (FSC). สืบค้นจาก https://www.raot.co.th/download/FSC/a02.pdf.
สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2568). การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (Good Agricultural Practices: GAP). สืบค้นจาก https://url.in.th/FaPKk.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2567). สถานการณ์ยางพาราและแนวโน้ม ปี 2567. กรุงเทพฯ: สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
สุรศักดิ์ ตาดทอง, สัจจา บรรจงศิริ, บำเพ็ญ เขียวหวาน และบัญชา สมบูรณ์สุข. (2566). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับปัญหาในการจัดการสวนยางที่จะนำไปสู่ความยั่งยืน ตามมาตรฐานการจัดการสวนป่าอย่างยั่งยืน. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร, 40(1), 196–209.
Anderson, D. R., Sweeney, D. J., & Williams, T. A. (2011). Essentials of Statistics for Business and Economics. (6th ed.). Boston, MA: South-Western Cengage Learning.
Meijer, S. S., Catacutan, D., Ajayi, O. C., Sileshi, G. W., & Nieuwenhuis, M. (2015). The role of knowledge, attitudes and perceptions in the uptake of agricultural and agroforestry innovations among smallholder farmers in sub-Saharan Africa. International journal of agricultural sustainability, 13(1), 40-54.
Reardon, T., Lu, L., & Zilberman, D. (2019). Links among innovation, food system transformation, and technology adoption, with implications for food policy: Overview of a special issue. Food policy, 83, 285-288.
Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations. (5th ed.). New York: The Free Press.
