ศึกษาวิเคราะห์แนวคิดของอานักซาโกรัส

ผู้แต่ง

  • ธนาธิป ฮาดเนาลี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระมหายงยุทธ ธีรธมฺโม มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • คงสฤษฏ์ แพงทรัพย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • กฤต ศรียะอาจ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระจาตุรงค์ ชูศรี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • อริย์ธัช ศรีภัทรโกสินทร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระครูปริยัติสโมธาน พระครูปริยัติสโมธาน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

แนวคิดนูส, จักรวาลวิทยา, อานักซาโกรัส

บทคัดย่อ

บทความนี้ พยายามศึกษาแนวคิดทางปรัชญาของอานักซาโกรัส (Anaxagoras) ในฐานะที่เขาเป็นนักปรัชญาชาวกรีกยุคก่อนโสคราตีสที่มีคุณูปการสำคัญในสาขาอภิปรัชญา จักรวาลวิทยา และชีววิทยา แนวคิดของเขาท้าทายมุมมองที่มีอยู่ในยุคของเขา และวางรากฐานสำหรับการพัฒนาทางปรัชญาในภายหลัง แม้ว่า ความคิดของเขาจะกว้างขวาง แต่ก็พอสรุปได้ว่า เขาเสนอว่า ทุกสิ่งในจักรวาลประกอบด้วยอนุภาคที่แบ่งได้ไม่สิ้นสุดและแบ่งแยกไม่ได้ที่เรียกว่า "เซ้นส์" หรือ "เมล็ดเซ้นส์" อนุภาคเหล่านี้ เป็นองค์ประกอบพื้นฐานของสสารทั้งหมด และประกอบด้วยแง่มุมต่างๆ ของเหตุผลหรือสติปัญญาที่อยู่ภายใน

แนวคิดนี้วางรากฐานสำหรับทฤษฎีอะตอมมิกส์ในปรัชญารุ่นหลัง เขาเชื่อว่า เซ้นส์หรือจิตใจ เป็นพลังขับเคลื่อนเบื้องหลังความสงบเรียบร้อยในจักรวาล ความฉลาด (Nous : อนุตรจิต,จิต,สติปัญญา) นี้เองที่ทำให้สิ่งต่างๆ เคลื่อนไหวและควบคุมกระบวนการทางธรรมชาติ การเน้นย้ำถึงบทบาทของจิตใจในจักรวาลถือเป็นการเบี่ยงเบนไปจากคำอธิบายในตำนานของบรรพบุรุษของเขาอย่างมีนัยสำคัญ จักรวาลวิทยาถูกสร้างขึ้นโดยส่วนผสมและการแยกตัวของอนุภาคเซ้นส์ เขาปฏิเสธแนวคิดเกี่ยวกับจักรวาลวิทยาก่อนหน้านี้ที่อ้างถึงเหตุการณ์ท้องฟ้าว่าเป็นพระเจ้าหรือพลังในตำนาน แต่เขากลับแสวงหาคำอธิบายตามธรรมชาติสำหรับปรากฏการณ์จักรวาล เขาตั้งข้อสังเกตว่า อนุภาคเซ้นส์เป็นเพียงสิ่งเดียวที่มีความฉลาด ในขณะที่สิ่งอื่นๆ ในโลกวัตถุนั้นไร้เหตุผล แนวคิดนี้มีอิทธิพลต่อการศึกษาปรัชญาในภายหลังเกี่ยวกับปัญหาร่างกาย จิตใจและธรรมชาติของจิตสำนึก

เอกสารอ้างอิง

Anna Marmodoro. (2017). Everything in Everything: Anaxagoras's Metaphysics. Oxford University Press.

Brauneis, Robert. (2009). Intellectual Property Protection of Fact-based Works: Copyright and Its Alternatives.

C. D. Yonge. (1895). Diogenes Laërtius: Lives and Opinions of Eminent Philosophers. The Royal Publishing Company.

C.C.W. Taylor. (1999). The atomists, Leucippus, and Democritus: fragments, a text and translation with a

Commentary, University of Toronto Press Incorporated.

Cornford, Francis Macdonald. (1957). Plato’s Cosmology: The Timaeus of Plato. New York: Liberal Arts Press.

Couprie, Dirk (2004). "How Thales Was Able to "Predict" a Solar Eclipse Without the Help of Alleged Mesopotamian Wisdom". Early Science and Medicine. 9 (4): 321–337. doi:10.1163/1573382043004631. ISSN 1383-7427.

Furley David. (2002). Anaxagoras, “Plato and Naming of Parts.” Presocratic Philosophy. Eds. Victor Caston and Daniel W. Graham. Burlington VT: Ashgate Publishing Limited.

Gershenson, Daniel E., & Greenberg Daniel A. (1964). Anaxagoras, and the Birth of Physics. New York: Blaisdell, Edward Elgar Publishing.

Gert (ed.).(2022). Die Fragmente der Vorsokratiker (in Ancient Greek and German). Rowohlt. ISBN 5875607416.

Guthrie, W.K.C. (1965). A History of Greek Philosophy. Vol. 2. Cambridge: Cambridge University Press.

Laërtius, Diogenes (1925). "Socrates, with predecessors and followers: Anaxagoras" . Lives of the Eminent

Philosophers. Vol. 1:2. Translated by Hicks, Robert Drew (Two volume ed.). Loeb Classical Library.

McKirahan, Richard D. (1994). Philosophy Before Socrates. Indianapolis, IN: Hackett Publishing Company.

Monica R. Gale. (2007). Oxford Readings in Lucretius. Oxford University Press.

Schofield, Malcolm. (1980). An Essay on Anaxagoras. Cambridge: Cambridge University Press.

Sider David. (2005). The Fragments of Anaxagoras. 2nd ed. revised. Sankt Augustin: Academia Verlag,

University of London; Regius Professor of English Literature and Modem History.

Gregory, Andrew. (2013). ‘Leucippus and Democritus on Like to Like and ou mallon,’ Apeiron.

Hasper, Pieter Sjoerd. (2006). ‘Aristotle’s Diagnosis of Atomism,’ Apeiron.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

12-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ฮาดเนาลี ธ. ., ธีรธมฺโม พ. ., แพงทรัพย์ ค. ., ศรียะอาจ ก. ., ชูศรี พ. ., ศรีภัทรโกสินทร์ อ. ., & พระครูปริยัติสโมธาน พ. (2025). ศึกษาวิเคราะห์แนวคิดของอานักซาโกรัส. วารสารทางวิชาการนาฬาคิรีปริทรรศน์, 3(2), 33–48. สืบค้น จาก https://so15.tci-thaijo.org/index.php/AJNP/article/view/1990