การมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำตามหลักสาราณียธรรมของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลทับหมัน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพทั่วไปของการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำตามหลักสาราณียธรรมของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว 2) เปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล และ 3) ศึกษาหลักสาราณียธรรมที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลทับหมัน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร เป็นการวิจัยเชิงปริมาณโดยสํารวจความคิดเห็นจากกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เกษตรกรผู้ปลูกข้าว จำนวน 214 คน จากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บรวมรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามเกี่ยวกับการจัดการน้ำตามหลักสาราณียธรรม และค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ .94 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐาน ทดสอบสมมติฐานด้วย ค่าที ค่าเอฟ และการวิเคราะห์ความถดถอยพหุคูณ ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ .05 ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพทั่วไปของการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำตามหลักสาราณียธรรมของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว พบว่า โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมากทุกด้าน 2) การเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล พบว่า ประชาชนที่มีจำนวนพื้นที่นา และอายุต่างกัน โดยภาพรวมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ในขณะที่เพศ ระดับการศึกษา และจำนวนครั้งในการทำนา โดยภาพรวมไม่แตกต่างกัน และ 3) หลักสาราณียธรรมที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ตำบลทับหมัน อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร พบว่า หลักสาราณียธรรมทั้ง 6 ด้าน มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมในการจัดการน้ำของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ในระดับมีความสัมพันธ์มาก มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์พหุคูณคิดเป็นร้อยละ 78.7 (R = .787) และสามารถร่วมกันพยากรณ์ คิดเป็นร้อยละ 61.9 (R² = .619) เมื่อพิจารณาค่าสัมประสิทธิ์การถดถอยของตัวพยากรณ์ พบว่า มีหลักสาราณียธรรม 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการมีความเห็นชอบร่วมกัน ด้านการตั้งจิตปรารถนาดี ด้านการแบ่งปันสิ่งของที่ได้มาอย่างทั่วถึง สามารถอธิบายความแปรปรวนของตัวแปรตามได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ในขณะที่ด้านการประพฤติปฏิบัติในแนวทางเดียวกัน สามารถอธิบายความแปรปรวนของตัวแปรตามได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05