วิเคราะห์กรรมของอุบาสิกในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท : กรณีศึกษาอุบาสิกาเอตทัคคะ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักกรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาท  2) ศึกษาการกระทำกรรมของอุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ และ 3) วิเคราะห์กรรมและผลกรรมของอุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะมาประยุกต์ใช้ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร จากพระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา งานวิจัย หนังสือ และบทความที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัย พบว่า 1) หลักกรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาท กรรม คือ การกระทำ ทางกาย ทางวาจา ทางใจที่ประกอบด้วยเจตนา ทำดีเรียกกุศลกรรม ทำชั่วเรียกอกุศลกรรม กฎแห่งกรรมเป็นกฎที่ยุติธรรม สัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน กรรมย่อมจำแนกสัตว์ให้เลวและประณีต ทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว ระยะเวลาการให้ผลของกรรมแต่ละประเภทต่างกัน เหมือนการปลูกพืช เหมือนนายพรานล่าสัตว์ เหมือนบุคคลวิ่งหนีสุนัข เหมือนทิ้งของจากที่สูง 2) การกระทำกรรมของอุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ 10 ท่าน ในอดีตชาติ อุบาสิกานั้นได้ฟังธรรมและเห็นพระพุทธเจ้าทรงยกย่องแต่งตั้งอุบาสิกาคนหนึ่ง ไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลาย ตนจึงได้ขวนขวายทำกุศลกรรมอันยิ่ง และตั้งความปรารถนาในตำแหน่งนั้น ได้ท่องเที่ยวไปในภูมิเทวดาและมนุษย์ทั้งหลายตลอด 100,000 กัป และ 3) อุบาสิกานั้นได้ฟังธรรมและเห็นพระพุทธเจ้าทรงยกย่องแต่งตั้งอุบาสิกาคนหนึ่ง ไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลาย ตนจึงได้ขวนขวายทำกุศลกรรมอันยิ่ง นำมาประยุกต์ใช้ ในอดีตชาติ อุบาสิกานั้นมีความประพฤติทางกาย ทางวาจา ทางใจ ต่างกัน อุบาสิกาส่วนมากจะประพฤติกุศลกรรม บางท่านประพฤติอกุศลกรรม ในปัจจุบันชาติ อุบาสิกานั้นจึงได้รับผลของกรรมต่างกัน ที่ได้รับผลกรรมเหมือนกันทุกท่าน ได้แก่ ได้ฟังธรรมแล้วได้ดวงตาเห็นธรรม และพระพุทธเจ้าทรงตรัสยกย่องแต่งตั้งอุบาสิกานั้น ไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ เลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลาย