ศึกษาพละ 5 ในคัมภีร์มิลินทปัญหา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพละ 5 ในคัมภีร์มิลินทปัญหา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการศึกษาเอกสาร จากคัมภีร์มิลินทปัญหา คัมภีร์พระไตรปิฎก ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย คัมภีร์อรรถกถา ตำราและงานวิจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัย พบว่า ความเป็นมาและความสำคัญลินทปัญหา เป็นคัมภีร์สำคัญของพระพุทธศาสนา ที่แต่งขึ้นโดยอิงเรื่องราวในประวัติศาสตร์ เกี่ยวกับเรื่องพระธรรมวินัย โดยย่อพระไตรปิฎกลงไว้ด้วยวิธีเสวนา แบ่งออกเป็น 6 ส่วน คือ 1) บุพพโยค ประวัติของพระนาคเสนและพระเจ้ามิลินท์ 2) มิลินทปัญหา ปัญหาเงื่อนเดียว 3) เมณฑกปัญหา ปัญหาสองเงื่อน 4) อนุมานปัญหา เรื่องที่รู้โดยอนุมาน 5) ลักขณปัญหา ลักษณะแห่งธรรมต่าง ๆ และ 6) อุปมากถาปัญหามีพละ 5 รากศัพท์มาจาก พลฺ ธาตุ ในภาษาบาลี หมายถึง ความแข็งแรง, พลัง, อำนาจ, กำลังทำให้เข้าใจธรรมะได้ง่าย เป็นอุปกรณ์ในการศึกษาและปฏิบัติธรรมอย่างดี สามารถประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ตั้งแต่เบื้องต้นไปสู่พระนิพพานอันเป็นเป้าหมายสูงสุดในพระพุทธศาสนา