รูปแบบการมีส่วนร่วมของประชาชนในการส่งเสริมให้เกิดชุมชนเข้มแข็ง
คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วมของประชาชน, รูปแบบการมีส่วนร่วม, การเสริมสร้างชุมชนเข้มแข็งบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อการนำเสนอถึงความสำคัญของการมีส่วนร่วมของประชาชน ทั้งนี้การดำเนินกิจการใดๆในชุมชน จำเป็นจะต้องอาศัยความร่วมมือและการมีส่วนร่วมภายในชุมชน การส่งเสริมให้ประชาชนเข้าใจถึงความสำคัญของการมีส่วนร่วมก็จะก่อให้เกิดเป็นพลังชุมชนที่มีความเข้มแข็ง จะเห็นได้จากชุมชนที่มีความเข้มแข็งจะก่อให้เกิดการดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งระดับการมีส่วนร่วมของประชาชน (Public Participation Spectrum) 5 ระดับ คือ (1) ระดับให้ข้อมูลข่าวสาร (Inform) เพื่อให้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชนและเสริมสร้างความเข้าใจของประชาชนเกี่ยวกับประเด็นปัญหาทางเลือกและทางแก้ไข (2)ระดับรับฟังความคิดเห็น (Consult) เพื่อได้รับข้อมูลและความคิดเห็นจากประชาชนเกี่ยวกับสภาพปัญหาทางเลือกและแนวทางแก้ไข (3) ระดับเข้ามามีบทบาท (Involve) เพื่อร่วมทำงานกับประชาชนเพื่อสร้างความมั่นใจกับประชาชนว่าความคิดเห็นและความต้องการของประชาชนจะได้รับการพิจารณา (4) ระดับสร้างความร่วมมือ (Collaborate) เพื่อเป็นหุ้นส่วนกับประชาชนในทุกขั้นตอนของการตัดสินใจ ตั้งแต่ระบุปัญหา พัฒนาทางเลือกและแนวทางแก้ไข (5) ระดับเสริมพลังอำนาจ (Empower) เพื่อให้ประชาชนเป็นผู้ตัดสินใจ ซึ่งรูปแบบการส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วม ประกอบด้วย (1) การมีส่วนร่วมของประชาชนที่บัญญัติไว้ใน หมวด 3 ว่าด้วยสิทธิและเสรีภาพของชนชาวไทยตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน เช่น การมีส่วนร่วมของประชาชนในเรื่องทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นของตน (2) การมีส่วนร่วมของประชาชนในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารของราชการส่วนท้องถิ่น (3) การมีส่วนร่วมของประชาชนในท้องถิ่นในการจัดทำประชาพิจารณ์ (4) การมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นและผู้บริหารท้องถิ่น (5) การมีส่วนร่วมในการถอดถอนสมาชิกสภาท้องถิ่นและผู้บริหารท้องถิ่น (6) การมีส่วนร่วมในการลงประชามติ เช่นการร่างกฎหมาย หรือโครงการใหญ่ ๆ (7) การมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น การจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น การมีส่วนร่วมในการจัดซื้อจัดจ้างขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
References
ถวิลวดี บุรีกุล และคณะ . คูมือการบริหารราชการแบบมีสวนรวมของหนวยงานภาครัฐในระดับ
จังหวัด. กรุงเทพฯ: สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ, 2551. หน้า 17
ธัชพล ยรรยงค์. การเสริมสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนต่อการอนุรักษ์และฟื้นฟู
ป่าต้นน้ำ จังหวัดน่าน.รายงานการวิจัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์ นครน่านฯ. 2560, หน้า 12
เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมย์. การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการป่ากรอบคิดข้อจำกัดและการวิเคราะห์ทางเลือก. กรุงเทพฯ : วารสารพัฒนาชุมชน. (2546, หน้า 21)
บวรศักดิ์ อุวรรณโนและคณะ.(2552). การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะ,สถาบันพระปกเกล้า,2552, หน้า 18
ปรัชญา เวสารัชช์. การมีส่วนร่วมของประชาชนในกิจกรรมเพื่อพัฒนาชนบท. กรุงเทพฯ : รายงานการวิจัยสถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2547. หน้า 103
มนตรี กรรพุมมาลย์ และภูทชงค์ กุณฑลบุตร. ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อประสิทธิภาพการบริหารจัดการกองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมือง จังหวัดเชียงใหม่. คณะสังคมศาสตร์, 2546, หน้า 38-39
สนธยา พลศรี. ทฤษฎีและหลักการพัฒนาชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 5, กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2547, หน้า 54-56
สถาบันพระปกเกล้า.2547 ค : 13 สารานุกรมการปกครองท้องถิ่น หมวดประชาสังคมกับการปกครองท้องถิ่น การเมืองและการมีส่วนร่วมในระดับท้องถิ่น. กรุงเทพ ฯ.บริษัทธรรมกาเพรส จำกัด
สมาคมนานาชาติด้านการมีส่วนร่วมของประชาชน (International Association for Public
Participation หรือ IAP2) อ้างถึงใน อรทัย ก๊กผลและคณะ. การบริหารปกครองสาธารณะการบริหารรัฐกิจในศตวรรษที่ 21. 2556,หน้า 97
สนธยา พลศรี. ทฤษฎีและหลักการพัฒนาชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 5, กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2547, หน้า 54-56
สมพันธ์ เตชะอธิกและคณะ. การพัฒนาความเข้มแข็งขององค์กรชาวบ้าน. ขอนแก่น : สถาบันวิจัยและพัฒนา : มหาวิยาลัยขอนแก่น, 2540, หน้า 113-117
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. ตัวอย่างการดำเนินงาน
พัฒนาเมืองน่าอยู่ ชุมชนน่าอยู่ของหน่วยงานองค์กรส่วนกลาง. กรุงเทพฯ : ม.ป.พ, 2546, หน้า 7-8
สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี. คู่มือการมีส่วนร่วมของประชาชน. พิมพ์ครั้งที่ 4 กรุงเทพฯ : ศูนย์บริการประชาชน, 2552, หน้า 29-30
อคิน ระพีพัฒน์ . การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาชนบทในสภาพสังคมและวัฒนธรรมปัจจุบัน. กรุงเทพฯ : ศักดิ์โสภาการพิมพ์, 2527, หน้า 17
อรทัย ก๊กผล . การมีส่วนร่วมของประชาชน ใน การมีส่วนร่วมของประชาชน บรรณาธิการ โดย พัชรี สีโรรส. กรุงเทพฯ. คณะรัฐศาสตร์. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2546, หน้า 2
อรทัย ก๊กผลและคณะ. การบริหารปกครองสาธารณะการบริหารรัฐกิจในศตวรรษที่ 21. 2556, หน้า 98-100