การประยุกต์หลักอปริหานิยธรรมเพื่อการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในชุมชนไทย

บทคัดย่อ

การนำเสนอบทความนี้มีเป้าหมายเพื่อการประยุกต์หลักอปริหานิยธรรมเพื่อการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในชุมชนไทย พบว่า แนวคิดพระพุทธศาสนาให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมในกิจกรรมมนุษย์ทุกกิจกรรมไม่ว่าจะเรื่องเล็กๆ หรือเรื่องใหญ่มากเพียงใดก็ตามย่อมทำให้มนุษย์ต่อเข้าไปร่วมกิจกรรมดังกล่าวอย่างสม่ำเสมอเพื่อสร้างความเจริญให้กับกลุ่มมนุษย์นั้นๆ และสร้างเจริญเติบโตในด้านอื่นๆ อีกมากมายนั้นก็เพราะมนุษย์ให้ความสำคัญต่อกิจกรรมและมีความสามัคคีกันในหมู่คณะดังพุทธดำรัสที่ทรงตรัสหลักอปริหานิธรรมไว้กับเหล่าผู้นำในแคว้นวัชชีในมีความสามัคคีกันให้มากจะไม่มีลางร้ายแห่งความตกต่ำใดๆ อีกทั้งยังสร้างความสงบสุขให้เกิดขึ้นในแคว้นนั้นๆ ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบที่สามารถนำเอาแนวคิดไปประยุกต์ดังนี้ 1. หมั่นประชุมกันเนืองนิตย์ โดยชุมชนสามารถกำหนดกรอบเวลาการประชุมประจำทุกๆ เดือนไว้ล่วงหน้า 2. ความพร้อมเพรียง เลิกประชุม และทำกิจกรรมต่างๆ พร้อมเพรียงกัน โดยการกำหนดบทบาทการมีส่วนร่วมให้กับทุกคน 3. ไม่บัญญัติสิ่งที่มิได้บัญญัติไว้ไม่ล้มล้างสิ่งที่บัญญัติไว้ถือปฏิบัติมั่นตามหลักการที่วางไว้เดิม โดยการเปิดกว้างรับความคิดเห็นเพิ่มเกี่ยวกับเงื่อนไขต่างๆ โดยกำหนดให้ยึดมติที่ประชุม 4. ท่านใดเป็นผู้ใหญ่ เป็นประธานต้องให้ความเคารพนับถือว่าเป็นสิ่งอันควรรับฟัง โดยประธานต้องแสดงออกถึงความเป็นประชาธิปไตย 5. การปกป้อง สตรีเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ด้อยโอกาสให้มีความปลอดภัย โดยชุมชนต้องสร้างเงื่อนไขเพื่อจัดสรรสวัสดิการให้แก่บุคคลเหล่านั้น พร้อมทั้งการส่งเสริมให้เข้ามาส่วนร่วมมากขึ้น 6. การเคารพสักการะบูชาเจดีย์ โดยชุมชนต้องสร้างความเชื่อและประเพณีในการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำชุมชนนั้นๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อปลูกฝังให้เยาวชนและประชาชนเกิดวิถีปฏิบัติเช่นเดียวกัน และ 7. จัดให้ความอารักขา คุ้มครอง ป้องกัน อันชอบธรรมแก่คนดีมีธรรม โดยชุมชนต้องยกย่อง เชิดชูผู้สูงอายุ หรือประชาชนที่มีวิถีปฏิบัติที่ดีตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้