หลักธรรมในการทำสามีจิกรรมของพระสงฆ์ในศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมในการทำสามีจิกรรมของพระสงฆ์ไทย พบว่า การทำสามีจิกรรมถือเป็นอาจริยวัตรในพระพุทธศาสนาเถรวาท คือ วัตรที่สัทธิวิหาริกหรืออันเตวาสิก พึงกระทำต่อพระอุปัชฌาย์ครูบาอาจารย์เพื่อแสดงถึงความเคารพนอบน้อมแสดงถึงความกตัญญูกตเวทีระหว่างลูกศิษย์กับอาจารย์ สภาพและบริบทการอบรมสั่งสอนตักเตือนและทำสามีจิกรรมการอบรมตามหลักจริยวัตรในคณะพระสงฆ์ไทยในปัจจุบัน พบว่า นอกจากจะยึดถือการอบรมสั่งสอนตักเตือนและการทำสามีจิกรรมตามพระธรรมวินัยด้วยหลักอาจริยวัตรแล้ว ยังปกครองตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์และกฎหมายมหาเถรสมาคมซึ่งก่อให้เกิดความสัมพันธ์ที่เป็นทางการโดยกาสั่งสอนจากผู้ที่มีอำนาจเจ้าคณะผู้ปกครองจึงทำให้ขาความสัมพันธ์ในฐานะอาจารย์และศิษย์ แนวทางการอบรมสั่งสอนตามหลักอาจริยวัตรของคณะสงฆ์ พบว่า อุปัชฌาย์และอาจารย์จะต้องประพฤติปฏิบัติตามคุณสมบัติของอุปัชฌาย์ อาจารย์ เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีงามและลูกศิษย์ก็จะต้องประพฤติปฏิบัติตามหลักความกตัญญูกตเวที คือ มีความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณและตอบแทนคุณท่านให้นานพอสมควรได้