การพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการชุมชนด้านผ้าไหม : กรณีศึกษากลุ่มสตรีทอผ้า บ้านสำโรง ตำบลขวาวใหญ่ อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศักยภาพของผู้ประกอบการชุมชนด้านผ้าไหม 2) ศึกษาปัญหาและความต้องการในการพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการชุมชนด้านผ้าไหม และ 3) พัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการชุมชนด้านผ้าไหม ที่เป็นสมาชิกกลุ่มสตรีทอผ้าบ้านสำโรง ตำบลขวาวใหญ่ อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ซึ่งการดำเนินการวิจัยมี 3 ระยะ ดังนี้ (1) การเตรียมการ (2) การดำเนินการวิจัย ได้แก่ การประชุมเชิงปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมและการพัฒนาแบบมีส่วนร่วม (3) ระยะติดตามและประเมินผล การวิจัยนี้ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล 3 วิธีด้วยกัน ได้แก่ การสังเกต การอภิปรายกลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการศึกษาพบว่า 1) สมาชิกกลุ่มสตรีทอผ้าทุกคนมีทักษะการทอผ้า บางคนมีทักษะการมัดลาย โดยมีผู้รับจ้างมัดไหมเป็นอาชีพ และมีเพียงส่วนน้อยที่เลี้ยงหม่อนไหมเอง ผลิตภัณฑ์หลักคือผ้าพันคอและผ้าคุมไหล่ โดยลายช้างเป็นที่นิยมถึงร้อยละ 90 ขายให้กับพ่อค้าคนกลางและมีการขายออนไลน์ในปริมาณน้อย กำลังการผลิตขึ้นอยู่กับเวลาที่สมาชิกใช้ทอ ซึ่งหลายคนมีอาชีพอื่นร่วมด้วย ทำให้ไม่สามารถผลิตผ้าไหมได้เต็มที่ สมาชิกที่ทอผ้าไหมเป็นอาชีพหลักสามารถผลิตได้ 5-15 ผืนต่อเดือน 2) ปัญหาและความต้องการในการพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการชุมชนด้านผ้าไหม ได้แก่ (1) ปัญหา: ไม่สามารถกำหนดราคาเองได้, ต้นทุนการผลิตต่ำ, กำลังการผลิตต่ำกว่าความต้องการตลาด (2) ความต้องการ: 1) สินค้า: ลายผ้าไหมและบรรจุภัณฑ์ใหม่ 2) การตลาด: กำหนดราคาเองและมีแหล่งรับซื้อผ้าไหม 3) การพัฒนาศักยภาพ: เรียนรู้เทคนิคทันสมัยและดูงานนอกสถานที่ 3) การพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการชุมชนด้านผ้าไหมจะดำเนินการโดยการลงพื้นที่พูดคุย, ประชุมกลุ่มเพื่อหาแนวทางพัฒนา, และปฏิบัติตามแผนที่ได้พูดคุยร่วมกัน