ปรัชญาโพสต์โมเดิร์น : พื้นฐานแห่งปรัชญาการศึกษา

บทคัดย่อ

            ปรัชญาจะมีความหมายต่อเมื่อปรัชญาเข้ามามีบทบาทต่อสังคม จะโดยวิธีใดก็ตาม จนทำให้สังคมตระหนักและรับรู้ถึงคุณค่าของปรัชญาและนำปรัชญาไปใช้กับสังคมในฐานะเป็นเข็มทิศและในฐานะเป็นพลังขับเคลื่อนสังคมเพื่อนำสังคมไปสู่เป้าหมายที่พึงประสงค์ ปรัชญาในโลกนี้มีทั้งปรัชญาตะวันออกและปรัชญาตะวันตกปรัชญาทั้งสองส่วนนี้ล้วนมีบทบาทชี้นำสังคมทั้งในอดีตและปัจจุบัน โดยอาศัยผู้อุทิศแรงกาย สติปัญญา ความรัก และแรงแห่งความมุ่งมั่นเพื่อสถาปนาภูมิปัญญาให้แก่มนุษยชาติ

            วัฒนธรรม คือ สิ่งที่มนุษย์สรรสร้างขึ้นมา วัฒนธรรมของมนุษยชาติมีมาทุกยุคทุกสมัย นับตั้งแต่ยุคดึกดำบรรพ์ คนเรามีวัฒนธรรมในการดำรงชีวิตโดยการล่าสัตว์ มีวัฒนธรรมในการเลือกคู่มีวัฒนธรรมในการเลือกถิ่นที่อยู่อาศัย แย่งถิ่นกันอยู่ เรียกว่าอู่ใครอู่มัน ถ้ำใครถ้ำมัน ใครมีอำนาจมากกว่าเป็นผู้ครอบครอง ยุคโบราณสังคมเริ่มแสวงหากฎเกณฑ์ ใช้กฎเกณฑ์ในการอยู่ร่วมกัน เคารพกฎเกณฑ์มากขึ้น ไม่ยึดเอากำลังในการตัดสินชี้ขาดแต่ยึดกฎเกณฑ์ ทุกคนจะทำอะไรต้องคำนึงว่าผิดกฎหรือไม่ สังคมดี คือ สังคมที่ยึดกฎเกณฑ์ สังคมยุคกลาง เป็นสังคมที่อาศัยคำสอนทางศาสนาเข้าสู่ชีวิตและสังคม ยึดศาสนาเป็นหลักของชีวิต คุณภาพของสังคมขึ้นอยู่กับการเสียสละเพื่อสังคม สังคมยอมเสียสละทุกอย่างเพื่อความสุขถาวรในโลกหน้าโดยเชื่อมั่นว่า การเสียสละเพื่อศาสนาเป็นหนทางแห่งความสุขที่แท้จริง การลงทุนลงแรงเพื่อสร้างวัด สร้างโบสถ์ใหญ่โตหรูหราเป็นหลักค้ำประกันที่ดีที่สุดสำหรับโลกหน้าส่วนสังคมสมันใหม่ หรือสังคมนวยุค มนุษย์ได้สร้างวัฒนธรรมวิทยาศาสตร์ขึ้นมาแทนที่วัฒนธรรมศาสนา เพราะมองเห็นว่าวัฒนธรรมศาสนาทำให้ความเจริญของวิทยาศาสตร์ล้าหลังเทคโนโลยีจำเป็นต้องอาศัยวิทยาศาสตร์เป็นฐานวิทยาศาสตร์เท่านั้นที่ทำไห้คนเรามีความสุขที่แท้จริง เป็นความสุขที่ชีวิตนี้ไมต้องรอชาติหน้า เพราะความสุขต้องพิสูจน์ได้ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์

            สังคม หมายถึง การรวมกลุ่มของประชาชนโดยอาศัยความเชื่อ ความผูกพันขนบธรรมเนียมประเพณีที่ยึดโยงประชาชนให้เข้ามารวมเป็นกลุ่มเป็นพวกเดียวกัน หลังนวยุค หมายถึงกระบวนทรรศน์ที่คัดค้านแนวคิดแบบนวยุคที่เดินตามวจนศูนย์นิยม คือ การเชื่อผู้ครองอำนาจโดยไม่กล้าคิดนอกกรอบแต่หลังนวยุคพยายามแสวงหาช่องทางใหม่ๆ ในการให้ประชาชนไม่ยึดติดอยู่กับกรอบความคิดเดิมๆ สังคมหลังนวยุค หมายถึงสังคมที่ก้าวพ้นจากกรอบแนวคิดที่ตายตัว แต่พร้อมที่จะปรับเปลี่ยนตนเองอยู่ตลอดเวลา กรอบความคิดเดิม หมายถึงกระบวนทรรศน์แบบนวยุคที่เดินตามกรอบแนวคิดวิทยาศาสตร์ หรือยึดกฎเกณฑ์ทางวิทยาศาสตร์มาเป็นสรณะ ออกนอกกรอบวิทยาศาสตร์เมื่อไหร่ถือว่าผิดทันทีนั่นคือการไม่เดินตามระบบใยข่ายและเครือข่ายจะไม่เป็นที่ยอมรับ สังคมนวยุคกับสังคมหลังนวยุคมีกระบวนทรรศน์ที่แตกต่างกัน