การศึกษาพิธีไหว้ครูในพระพุทธศาสนาเถรวาท

บทคัดย่อ

พิธีการไหว้ครูเป็นพิธีกรรมที่เป็นประเพณีของไทย ที่นิยมปฏิบัติมาแต่สมัยโบราณ แสดงถึงความระลึกถึงบุญคุณของครู การไหว้ครูเป็นการแสดงตนว่า ขอเป็นศิษย์ของท่านโดยตรง อันเป็นการกล่าวระลึกถึงบุญคุณครู และขอความเป็นมงคลจากครูบาอาจารย์ โดยมักจัดพิธีไหว้ครูขึ้นในวันพฤหัสบดีในเดือนมิถุนายน พิธีไหว้ครูจะใช้ดอกไม้หลัก ๓ อย่าง ในการทำพานครูเพื่อระลึกถึงคุณครู ได้แก่ หญ้าแพรก คือเรียนได้เร็วเหมือนหญ้าแพรก ดอกเข็ม คือมีสติปัญญาเฉียบแหลม ดอกมะเขือ คือนักเรียนต้องรู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน ข้าวตอก คือสัญลักษณ์ของความมีระเบียบ วันไหว้ครูเป็นวันที่มีการจัดพิธีไหว้ครูผู้ร่วมงาน คือครูบาอาจารย์ที่สอนนักเรียน ในปัจจุบันมาร่วมไหว้ครูเพื่อรำลึกถึงบูรพาจารย์ผู้ประสาทวิชาการให้ และพิธีไหว้ครูคือการที่ศิษย์แสดงความเคารพ ยอมรับนับถือครูบาอาจารย์ว่า ท่านเป็นผู้เพียบพร้อมด้วยคุณธรรม ศิษย์ในฐานะผู้สืบทอดมรดกจึงพร้อมใจกันปวารณาตัว รับการถ่ายทอดวิชาความรู้ ด้วยความวิริยะอุตสาหะ เพื่อให้บรรลุปลายทางแห่งการศึกษา การไหว้ครูเป็นธรรมเนียมอันดีงาม ที่มีส่วนโน้มน้าวจิตใจคนให้รักษาคุณความดี ช่วยธำรงรักษาวิทยาการให้สืบเนื่องต่อไป การที่ศิษย์แสดงความเคารพ ยอมรับนับถือครูตั้งแต่เบื้องต้น จึงมีส่วนทำให้ครูเกิดความรักความเมตตาต่อศิษย์ อยากมอบวิชาความรู้ให้อย่างเต็มที่ ศิษย์จึงมีความรู้สึกผูกพันใกล้ชิด เกิดมั่นใจว่าตนจะมีผู้คุ้มครอง สั่งสอนให้ไปสู่หนทางแห่งความดีงาม และความเจริญก้าวหน้าสืบไป